6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu‘na göre, ticaret alanında herkes tarafından kullanılan veya belirli bir meslek, sanat veya ticaret grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adları münhasıran veya esas unsur olarak içeren markalar tescil edilemez. Bu kural, kamu yararını gözeterek, ticaret alanında ortak kullanımda olan işaretlerin tek bir firmanın tekeline verilmesini engellemeyi amaçlamaktadır.

Ortak Kullanım

Marka başvurusunu oluşturan işaretin ortak kullanımda olup olmadığı değerlendirilirken, ilgili terimin tanımlayıcı olup olmadığına bakılmaz. Sadece ticari hayatta ilgili sektörde hali hazırda farklı ticari aktörler tarafından kullanılıp kullanılmadığı göz önünde bulundurulur. Gelecekte böyle bir kullanımın oluşup oluşmayacağına dair herhangi bir ihtimal araştırması da yapılmaz.

Marka Başvurusunda İbarenin Kapsamı

Marka başvurusunda münhasıran veya esas unsur olarak yer alan ibarenin kanun kapsamına girip girmediği, tescili talep edilen mal ve hizmetler dikkate alınarak değerlendirilir. İşaret ile tescili talep edilen mal ve hizmetler arasında sıkı bir ilişki aranır. Örneğin, “park hizmetleri” için “park” ibaresi ortak kullanımda olduğu için tescil edilemez.

Mal ve Hizmetler Arasındaki İlişkinin Önemi

İbare tescilinde mal ve hizmetler arasındaki ilişkinin önemi hem Yargıtay hem de Avrupa Adalet Divanı kararlarında vurgulanmaktadır. Temel husus, ibarenin tescili talep edilen mallar ve hizmetlerle ilişkili olarak ticaret alanında yaygın kullanımı bulunup bulunmadığıdır. Başvuruya konu işaret veya adlandırmalar, mevcut dilde ve tescili istenen mal ve hizmetlerle ilişkili olan yerleşik ticari uygulamalarda alışıldık hale gelmiş ise bu kapsamda değerlendirilecektir.

Markayı Oluşturan İşaret veya Adlandırmalar

Markayı oluşturan işaret veya adlandırmaların tescili istenen mal ve hizmetler için doğrudan tanımlayıcı olması gerekmez. Söz konusu mal ve hizmetler açısından alışılageldik ve ilgili sektörde herkes tarafından kullanılan nitelikte olmaları yeterlidir.

Belirli Bir Meslek, Sanat veya Ticaret Grubuna Mensup Olanları Ayırt Etmeye Yarayan İşaretler

6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 7. maddesinin 3. fıkrası, belirli bir meslek, sanat, ticaret veya meslek grubuna mensup olanları ayırt etmeye yarayan işaret ve adların marka olarak tescil edilemeyeceğini hükme bağlamaktadır. Bu inceleme yapılırken başvuruya konu ibare ile tescili talep edilen mal veya hizmetler arasında ilişki olması hususu göz önünde bulundurulmalıdır. İşaret ile mal ve hizmetler arasında bu ilişkinin kurulamaması halinde başvuru red kapsamına girmez.

Örnek Olaylar

  • “Bakırcı” ibaresi, “bakır ürünleri” için tescil edilebilir.
  • “Öğretmen” ibaresi, “eğitim öğretim hizmetleri” için tescil edilebilir.
  • “Pilot” ibaresi, “uçuş eğitimi hizmetleri” için tescil edilebilir.
  • “Bakırcı” ibaresi, “gıda ürünleri” için tescil edilemez.
  • “Öğretmen” ibaresi, “sağlık hizmetleri” için tescil edilemez.
  • “Pilot” ibaresi, “hava taşımacılığı hizmetleri” için tescil edilemez.

Ticaret alanında ortak kullanımda olan işaretlerin marka olarak tescil edilememesi, kamu yararını gözeterek, ticaretin serbest bir şekilde yürütülmesine katkıda bulunmaktadır. Bu kuralın etkin bir şekilde uygulanması, marka hakkının kötüye kullanılmasını önlemeye yardımcı olmaktadır.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir