Tasarım tescil, bir tasarımın ticari amaçlarla başkaları tarafından izinsiz olarak kullanılmasına karşı hukuki koruma sağlar. Tasarım tescili, endüstriyel tasarımlar, mimari tasarımlar ve grafik tasarımlar gibi çeşitli tasarımları kapsar.

Tasarım Tescili Neden Önemlidir?

Tasarım tescili, aşağıdaki gibi ekonomik kazançlar sağlar:

  • Marka değerini artırır: Tasarım tescili, bir ürünün ayırt edici özelliklerini korumaya yardımcı olur. Bu, ürünün marka değerini artırır ve tüketicilerin ürünü tanımasını ve hatırlamasını kolaylaştırır.
  • Satışları artırır: Tasarım tescili, ürünün rekabet gücünü artırır. Bu, ürünün satışlarını artırmaya yardımcı olur.
  • Taklitten korur: Tasarım tescili, ürünün taklit edilmesini önler. Bu, ürünün ticari değerini korumaya yardımcı olur..

Etkin Patent Tasarım Tescili İndirimi

Etkin Patent, tasarım tescili başvurularında %50 indirim sağlamaktadır. İndirim, tasarım tescili başvurusu yapan tüm şahıs, firma ve şirketler için geçerlidir.

Endüstriyel Tasarım Tescili Nedir?

Endüstriyel tasarım tescili, aşağıdakileri kapsar:

  • Endüstriyel yolla veya elle üretilen herhangi bir nesne
  • Birleşik bir ürün veya bu ürünü oluşturan parçalar
  • Ambalaj gibi nesneler
  • Birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumları
  • Grafik sembolleri ve tipografik karakterler

Endüstriyel Tasarım Tescili Ne Değildir?

Endüstriyel tasarım tescili, aşağıdakileri kapsamaz:

  • Bilgisayar programları
  • Bitki, çiçek ve meyve gibi canlı organizmaların doğal ortamındaki görünümünü açıklayan tasarımlar

Endüstriyel tasarım tescili, bir işletmenin veya kurumun ürünlerinin ve hizmetlerinin rekabet gücünü artırmanın ve ekonomik kazanç elde etmenin önemli bir yoludur.

Endüstriyel Tasarım Ürün Örnekleri

Endüstriyel tasarım ürün tanımı içerisinde yer alan nesnelere ilişkin bazı örnekler şunlardır:

• Endüstriyel yolla veya elle üretilen nesneler (avize, sandalye vb.) (Şekil 1, Şekil 2)

endüstriyel yolla veya elle üretilen nesneler

endüstriyel yolla veya elle üretilen nesneler


• Birleşik ürün (otomobil, çamaşır makinesi vb.) (Şekil 3)

birleşik endüstriyel ürün tasarımı örneği

birleşik endüstriyel ürün tasarımı örneği

• Birleşik ürünü oluşturan parçalar (jant, çamaşır makinesi kapağı vb.) (Şekil 4, Şekil 5)

birleşik endüstriyel tasarım ürünü oluşturan parçalara örnekleri

birleşik endüstriyel tasarım ürünü oluşturan parçalara örnekleri

• Ambalajlar (Şekil 6, Şekil 7)

ambalaj tasarım örnekleri

ambalaj tasarım örnekleri

• Birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumları (mağaza vb.) (Şekil 8, Şekil 9)

birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarına örnekler

birden çok nesnenin bir arada algılanan sunumlarına örnekler

• Grafik semboller (masaüstü simgeler, ikonlar, logolar vb.) (Şekil 10, Şekil 11)

grafik sembol ikon logo tasarım ornekleri

grafik sembol ikon logo tasarım örnekleri

• Tipografik karakterler (arial, calibri vb. yazı karakterleri) (Şekil 12, Şekil 13)

tipografik yazı karakter örnekleri

tipografik yazı karakter örnekleri

Yukarıda sayılan nesnelerin yanı sıra, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde korunabilecek resim, fotoğraf, heykel, afiş, çizgi karakter, mimari yapılar, haritalar, internet sayfaları vb. eserler de tasarım korumasından faydalanabilmektedir.

Ürün tanımında da belirtildiği üzere endüstriyel yolla veya elle üretilmeyen nesneler tasarım korumasından faydalanamaz. Bitki, çiçek ve meyve gibi canlı organizmaların doğal ortamındaki görünümünü açıklayan tasarımların biçimleri, farklı olsa da elle veya endüstriyel işlem sonucu üretildiği ortaya konulmaz ise reddedilir. Örneğin; doğal ortamında oluşan ağaç kökü ile kare biçimindeki karpuz tasarımla korunamaz

Tasarım Tescil Başvurusu Nasıl Yapılır?

Tasarım tescil başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) yapılmaktadır. Başvuru, tasarımın özelliklerini ve ayırt ediciliğini açıklayan bir başvuru formu ve tasarımın görsel bir temsilini içeren teknik resimler ile yapılmaktadır.

Tasarım Tescil Başvurusu Türleri

Tasarım tescil başvurusu, aşağıdaki türlerde yapılabilir:

  • Ulusal tasarım başvurusu: Türkiye’de koruma sağlamak için yapılan başvurudur.
  • Uluslararası tasarım başvurusu: Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı (WIPO) Lahey Sistemi aracılığıyla yapılan başvurudur.

Ulusal Tasarım Tescil Başvurusu

Ulusal tasarım tescil başvurusu, çevrimiçi elektronik ortamda 7 gün 24 saat boyunca yapılabilmektedir. Posta, kargo yoluyla veya elden fiziksel tasarım başvurusu kabul edilmemektedir.

Ulusal Tasarım Tescil Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Ulusal tasarım tescil başvurusu için aşağıdaki belgeler gereklidir:

Başvuru Formu

Başvuru formunda, aşağıdaki bilgiler yer alır:

  • Başvuru sahibinin kimlik ve iletişim bilgileri
  • Tasarımcının veya tasarımcı grubundaki tasarımcıların kimlik ve iletişim bilgileri
  • Tasarım konusu ürünün adı
  • Tasarım başvurusu kapsamında ilave tasarımlar varsa, bu ilave tasarımların adı
  • Tasarım başvurusu kapsamında rüçhan hakkı talebi varsa, rüçhan hakkının hangi tarihte ve hangi ülkeden elde edildiği
  • Başvuru vekil aracılığıyla yapılıyorsa, vekilin kimlik ve iletişim bilgileri

Görsel Anlatım

Tasarım tescil başvurusu için sunulan görsel anlatımlar, TÜRKPATENT tarafından belirlenen standartlara uygun olmalıdır.

Başvuru Ücreti

Başvuru ücreti, tasarım tescil başvurusu yapılan her bir tasarım için ödenir. Bir tasarım içeren başvurular tekli, birden fazla tasarım içeren başvurular ise çoklu başvuru olarak değerlendirilir. Çoklu başvurularda yer alan ilave her bir tasarım için, ilave tasarım başvuru ücreti ödenir.

Uluslararası Tasarım Tescil Başvurusu

Uluslararası tasarım tescil başvurusu, WIPO Lahey Sistemi aracılığıyla yapılabilir.

Uluslararası Tasarım Tescil Başvurusu İçin Gerekli Belgeler

Uluslararası tasarım tescil başvurusu için aşağıdaki belgeler gereklidir:

  • Başvuru formu
  • Görsel anlatım
  • Başvuru ücreti

Başvuru Formu

Uluslararası tasarım tescil başvurusu için kullanılan başvuru formu, WIPO tarafından hazırlanmıştır.

Görsel Anlatım

Uluslararası tasarım tescil başvurusu için sunulan görsel anlatımlar, WIPO tarafından belirlenen standartlara uygun olmalıdır.

Başvuru Ücreti

Uluslararası tasarım tescil başvurusu için ödenecek ücret, başvurunun yapıldığı sınıf ve başvuru kapsamındaki tasarım sayısına göre değişmektedir.

Tasarım Tescil Örnekleri

Tasarım tescili, bir ürünün veya ürünün bir parçasının, çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümünün, başkaları tarafından izinsiz olarak kullanılmasına karşı hukuki koruma sağlar.

Tasarım tescili, bir işletmenin veya kurumun ürünlerinin ve hizmetlerinin rekabet gücünü artırmanın ve ekonomik kazanç elde etmenin önemli bir yoludur.

Örnek Tasarım Tescilleri

Tasarım tescili, aşağıdaki gibi çeşitli ürünler ve hizmetler için yapılabilir:

  • Logolar ve semboller
  • Ürün tasarımları
  • Ambalaj tasarımları
  • Web sitesi tasarımları
  • Mobil uygulama tasarımları
  • Giyim tasarımları
  • Mobilya tasarımları
  • İç mekan tasarımları
  • Dış mekan tasarımları

Etkin Patent Tasarım Tescili Örneği

Etkin Patent ve Etkin Patent’in kurucusu Bülent Aydın adına 31/12/2014 tarih ve 2014/09318 numarayla kayıtlı maskot tasarım tescilini örnek tasarım tescil olarak inceleyebilirsiniz.

Bu tasarım, başta “e-emlak” markası olmak üzere, yine Bülent Aydın adına kayıtlı ve Etkin Patent tarafından işletilen 70 adet marka ve web sayfasında kullanılmaktadır.

Maskot tasarımı, logo, sembol ve desenler gibi tasarımlar sadece kullanıldıkları mal ve hizmetlerde değil, tüm mal ve hizmetler bakımından korunmaktadır.

Yani, tescilli maskotun sadece gayrimenkul/emlak hizmetlerinde kullanılıyor olması nedeniyle, üçüncü bir taraf farklı bir ürün ve hizmette kullanamaz.

Bu arada, “e-emlak” maskot tasarımı, hem sektöründe hem de benzer nitelikteki tasarımlar bakımından oldukça güçlü ayırt ediciliğe sahiptir. Bu güçlü ayırt edicilik hem yüksek koruma sağlamaktadır hem de markalaşmaya da oldukça önemli katkılar sunmaktadır.

Tasarım Tescil Süresi

Tasarım tesciller, başvuru tarihinden itibaren 5 yıl süreyle geçerlidir. Tescil süresinin sona ermesinden önce başvuru sahibi tarafından yenileme talebinde bulunulması halinde, tasarım tescili 5 yıllık dönemler halinde en fazla 25 yıl süreyle yenilenebilir.

Örnek verdiğimiz maskot sicil kayıtlarında görülebileceği üzere, ilk 5 yıl süresini doldurduğundan yenileme yapılmıştır. Yani tasarım tesciller 5 yılda bir ve en fazla 25 yıl koruma sağlanmaktadır.

Tasarım Tescil Başvurusunda Dikkat Edilecek Hususlar 

Tasarım tescili yaptırmak isteyen işletmeler ve kurumlar, tasarım tescil başvurusunda dikkat edilmesi gereken hususları bilmeleri gerekmektedir. Bu hususlar, tasarımın yenilikçi ve ayırt edici olması, tasarımın doğru sınıflandırılması ve başvurunun eksiksiz ve doğru bir şekilde yapılmasıdır.

Tasarım Tescil Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Tasarımın Yenilikçi ve Ayırt Edici Olması

Tasarım tescili, yenilikçi ve ayırt edici tasarımlar için yapılabilmektedir. Yenilikçilik, tasarımın daha önce kamuya sunulmamış olması anlamına gelmektedir. Ayırt edicilik ise, tasarımın benzer tasarımlardan farklı olması anlamına gelmektedir.

Tasarım tescili başvurusunda, tasarımın yenilikçi ve ayırt edici olduğunu kanıtlamak için, tasarımın benzer tasarımlardan farklı olduğuna dair kanıtlar sunulması gerekmektedir. Bu kanıtlar, tasarımın görsel anlatımlarının yanı sıra, tasarımın teknik özelliklerini de içerebilir.

2. Tasarımın Doğru Sınıflandırılması

Tasarım tescili, tasarımın kullanıldığı ürün veya hizmete göre sınıflandırılmaktadır. Tasarımın doğru sınıflandırılmaması, tasarımın koruma alanının daralmasına neden olabilir.

Tasarım tescili başvurusunda, tasarımın kullanıldığı ürün veya hizmetin doğru sınıfını belirlemek için,  Locarno Sınıflandırması‘na bakılması gerekmektedir.

3. Başvurunun Eksiksiz ve Doğru Bir Şekilde Yapılması

Tasarım Tescil Başvuru sırasında, başvuru formu ve tasarımın görsel anlatımları eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulmalıdır.

Tasarım tescil başvurusu, eksiksiz ve doğru bir şekilde yapılmadığı takdirde, başvurunun reddedilmesi veya koruma kapsamının daralması gibi sonuçlar doğabilir.

 

Gıda Tasarım Tescil Başvuru Örnekleri

Yenilik incelemesinde gıdaların sadece dış görünümleri dikkate alınır (Şekil 173). Normal kullanım esnasında görülmeyen ancak tüketim aşamasında görülebilen kek, çikolata gibi gıdaların iç yapıları14 tasarım korumasından faydalanamaz (Şekil 174), ek görsel anlatım sunulması koruma kapsamını etkilemez.

gıda tasarım örnekleri

gıda tasarım örnekleri

Tekstil ve Aksesuar Tasarım Tescil Başvuru Örnekleri

Giysilerle ilgili görsel anlatımlarda canlı manken kullanılmamalıdır. Görsel anlatımda tasarım dışı unsur (canlı manken, eşarp, ayakkabı vs.) kullanılması koruma sınırlarını belirsizleştirdiğinden uygun değildir (Şekil 77).

Görsel anlatımda cansız manken kullanımı söz konusu ise sadece tasarımın ilgili olduğu bölümde yer verilmelidir. Elbise ile ilgili bir tasarımda cansız mankenin sadece gövde kısmına yer verilmeli, kafa kısmına yer almamalıdır (Şekil 178). Eşarp ve bağlama şekilleri ile ilgili tasarım başvurusunda ise cansız mankenin sadece kafası kullanılmalıdır.

tekstil ve aksesuar tasarım başvuru örnekleri

tekstil ve aksesuar tasarım başvuru örnekleri


Tasarımın rengi ile arka fonun renk kontrastı iyi ayarlanmalıdır. Özellikle giysi tasarımlarının anlaşılabilir olabilmesi için katalog çekimlerinde olduğu gibi açık, sade, kaliteli, arka fon nötr ve mümkün mertebe beyaz sunulmalıdır (Şekil 179). Aşağıda renk kontrastının iyi ayarlanmamasından dolayı koruma sınırı belirgin olmayan örnekler yer almaktadır (Şekil 180-Şekil 182).

uygunsuz tekstil tasarım örnekleri

uygunsuz tekstil tasarım örnekleri


Şekil 183’de olduğu gibi görsel anlatımda cansız manken beyaz renge boyanmamalıdır, boyamadan dolayı tasarım korumasında belirsizlikler oluşmaktadır, ceket sağ ve sol iki parçaya ayrılmış, el kısmının olduğu kısımlarda yırtmaç varmış gibi görünmektedir.

Görsel anlatımlarda etiket gibi tasarım dışı unsurlara yer verilmemelidir (Şekil 184). Tasarım unsurlarını tam olarak yansıtacak biçimde görsel anlatımlar sunulmalıdır. Şekil 185’de sadece elbisenin kolu mu yoksa tamamı mı korunmak isteniyor açık değildir.

Elbisenin kolundaki süsleme korunmak isteniyorsa koruma kapsamı dışında bırakılan kısımla ilgili feragatname sunulmalıdır.

tekstil tasarım başvuru unsurları

tekstil tasarım başvuru unsurları



Sağ ve sol çiftten oluşan ayakkabı, terlik ve eldiven gibi tasarım başvurularında sağ ve sol tasarımlar birbirinin simetriği ise sadece sağ veya sol çiftten herhangi birisinin tasarımının sunulması yeterlidir.

Mobilya ve Ev Eşyaları Tasarım Tescil Başvuru Örnekleri

Mobilyalarla ilgili zigon sehpa tasarımının başvuruya konu edilmesi durumunda, sehpalar aynı ise ilk görsel anlatımda sehpalardan birisi verilirken, sehpaların içe içe geçmiş hali ek resim olarak sunulabilir (Şekil 186-Şekil 187). Sehpaların farklı olması durumunda her biri farklı tasarım olarak işleme alınır. Aralarında fiziksel bağ olmayan, ancak ürün adı tek ürünü ifade eden televizyon ünitesi, duvar ünitesi gibi ürünlerde; tasarım genel kullanımda tek ürün olarak algılanıyorsa, parçalarıyla beraber tek görsel anlatım içerisinde verilebilir (Şekil 188, Şekil 189).

mobilya tasarım başvuru örnekleri

mobilya tasarım başvuru örnekleri

örnek mobilya duvar ünitesi

örnek mobilya duvar ünitesi


Aralarında fiziksel bağ bulunmayan ve birlikte satılan setler (örn. koltuk ve oturma seti) de tek bir görsel anlatım içerisinde sunulabilir (Şekil 190-Şekil 191).

örnek mobilya set tasarım başvuruları

örnek mobilya set tasarım başvuruları

Ambalaj Tasarım Tescil Başvuru Örnekleri


Ambalajlarla ilgili tasarım başvuruları 09.00 sınıfından yapılır. Ambalaj tasarımının (Şekil
192) açık hali ek resim (Şekil 193) olarak sunulabilir.

örnek ambalaj tasarım tescil başvuru örneği

örnek ambalaj tasarım tescil başvuru örneği


Ambalaj deseninin üç boyutlu ürün üzerinde uygulamasını gösteren tasarım başvurusu
tek başına 32.00 sınıftan yapılamaz, 09-00 sınıfından yapılması gerekir (Şekil 194-Şekil
195). 32.00 sınıftan yapılmak istenirse görsel anlatımda feragatname kullanılmalıdır
(Şekil 196-Şekil 197).

ambalaj tasarım tescil başvuru örnekleri

ambalaj tasarım tescil başvuru örnekleri

 

İnşaat ve Mimari Tasarım Tescil Başvuru Örnekleri

Mimari, iç mimari veya peyzajla ilgili plan ve proje tasarım başvuruları (Şekil 206-Şekil 207) Locarno Sınıfı 19-08 kapsamında “basılı malzemeler” olarak yapılabilir. Yapıların Versiyon 1.0 Tarih: 01.07.2019 94 tamamının (Şekil 208) veya bir parçasının bitmiş görünüme ilişkin tasarım başvuruları Locarno Sınıfı 25-03 altında sunulmalıdır.

inşaat ve mimari tasarım başvuru örnekleri

inşaat ve mimari tasarım başvuru örnekleri

Desen ve Süsleme Tasarım Tescil Başvuru Örnekleri


Özellikle halı desenleriyle ilgili sunulan görsel anlatımlarda, fotoğrafların kalitesinin ve çözünürlüğünün yüksek olması, tasarımın açık ve anlaşılır olması gerekmektedir (Şekil 212-Şekil 214). Kendi doğal renginden dolayı belirgin olmayan desen tasarımlarının, mümkünse çizim olarak sunulması tavsiye edilir.

uygunsuz desen süsleme tasarım başvuru örnekleri

uygunsuz desen süsleme tasarım başvuru örnekleri

Tasarım Tescil Süreci

Tasarım tescili yaptırmak isteyen işletmeler ve kurumlar, tasarım tescil başvurusunda dikkat edilmesi gereken hususları bilmeleri gerekmektedir. Bu hususlar, tasarımın yenilikçi ve ayırt edici olması, tasarımın doğru sınıflandırılması ve başvurunun eksiksiz ve doğru bir şekilde yapılmasıdır.

Tasarım Tescil Başvurusu

Tasarım tescil başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu’na (TÜRKPATENT) çevrimiçi olarak yapılabilmektedir. Başvuru sırasında, başvuru formu ve tasarımın görsel anlatımları eksiksiz ve doğru bir şekilde yapılmalıdır.

Tasarım tescil başvurusu, aşağıdaki hususları içermelidir:

  • Başvuru numarası ve tarihi
  • Tasarımın tescil numarası ve tarihi
  • Tasarım sayısı
  • Varsa rüçhan bilgileri
  • Tasarım sahibinin uyruğu ile kimlik ve iletişim bilgileri
  • Tasarımcı veya tasarımcıların kimlik ve iletişim bilgileri
  • Tasarımın görsel anlatımı
  • Tasarımın veya tasarımın uygulanacağı ürünün adı ve sınıfı
  • Vekil bilgisi

Tasarım Araştırması

Tasarım başvurusu, önce şekli olarak incelenir. Başvuruda şekli eksiklik varsa bildirim yapılarak, noksanlık giderilir. Daha sonra yenilik araştırmasına ve incelemesine geçilir.

Yenilik araştırması, tasarımın daha önce kamuya sunulmamış olup olmadığının tespiti için yapılır. Tasarım, başvuru tarihinden veya varsa rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmuşsa, yenilik kriteri sağlanmaz ve tasarım başvurusu reddedilir.

Tasarım tescil araştırması, aşağıdaki kaynaklarda yapılır:

  • Tasarım veri tabanları
  • İnternet arama motorları
  • Sosyal medya hesapları
  • Tasarımla ilgili kütüphaneler
  • E-ticaret platformları
  • Ağlar, haberler, bloglar
  • Başvuru sahibine ait internet siteleri

Yayımlama

Sicile kaydı yapılmış tasarım, aşağıdaki unsurları kapsayacak şekilde Bültende yayımlanır:

  • Başvuru numarası ve tarihi
  • Tasarımın tescil numarası ve tarihi
  • Tasarım sayısı
  • Varsa rüçhan bilgileri
  • Tasarım sahibinin uyruğu ile kimlik ve iletişim bilgileri
  • Tasarımcı veya tasarımcıların kimlik ve iletişim bilgileri
  • Tasarımın görsel anlatımı
  • Tasarımın veya tasarımın uygulanacağı ürünün adı ve sınıfı
  • Varsa vekil bilgisi

Tescilli tasarımlara ilişkin değişiklikler ve yenileme işlemleri de Bültende yayımlanır.

İtiraz

Tasarım tescili, başvuru tarihinden itibaren 3 ay içinde, tasarımın yenilik veya ayırt edici nitelik kriterlerini karşılamadığı iddiasıyla itiraz edilebilir. İtiraz, TÜRKPATENT’e yazılı olarak yapılır.

Belgelendirme

Tasarım tescil belgesi, tasarım tescili başvurusu tarihinden itibaren yaklaşık 5-6 ay içinde düzenlenir ve başvuru sahibine gönderilir.

Tasarım tescili, bir işletmenin veya kurumun ürünlerinin ve hizmetlerinin rekabet gücünü artırmanın ve ekonomik kazanç elde etmenin önemli bir yoludur. Tasarım tescili yaptırmak isteyen işletmeler ve kurumların, tasarım tescil başvurusunda dikkat edilmesi gereken hususları bilmeleri gerekmektedir.