Patent nedir, buluş sahibinin buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkıdır. Bu hakkı gösteren belgeye de patent denir. Patent, buluş sahibine 20 yıllık süre boyunca tekelci kullanım hakkı verir.

Patentin Amacı

Patentin amacı, buluş sahibinin buluşunu ekonomik olarak değerlendirmesini ve teşvik etmektir. Patent, buluş sahibine buluşundan elde ettiği gelir ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerine devam etme imkanı sağlar.

Patentin Temel Kriterleri

Bir buluşun patent alabilmesi için aşağıdaki temel kriterleri karşılaması gerekir:

  • Yenilik: Buluş, patent başvurusu yapılmadan önce herkes için erişilebilir olmamalıdır.
  • Orijinallik: Buluş, bilinen tekniklerden farklı olmalıdır.
  • Teknik ilerleme: Buluş, teknik alanda bir ilerleme sağlamalıdır.
  • Üretim için uygunluk: Buluş, pratik bir şekilde üretilebilir olmalıdır.

Patent Başvurusu

Patent başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu‘na yapılır. Etkin Patent başvurudan belgenin teslimine kadar tüm süreci yönetmektedir.

Patent Başvuru Süreci

Patent başvurusu, aşağıdaki aşamalardan geçer:

  • Başvuru: Patent başvuru formu ve gerekli evraklar, Etkin Patent tarafından Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulur.
  • Patent Sorgulama: Patent başvurusu, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından incelenir ve benzer buluş olup olmadığı kontrol edilir.
  • Yayın: Patent başvurusu, benzer bir buluş bulunmaması halinde, Türk Patent ve Marka Kurumu’nun Resmi Bülteni’nde yayınlanır.
  • İtiraz: Yayın süresi içerisinde, üçüncü kişiler, patent başvurusuna itiraz edebilir.
  • Karar: İtiraz olmaması halinde, patent başvurusu kabul edilir ve patent tescil belgesi düzenlenir. İtiraz olması halinde, itirazlar incelenir ve karar verilir.

Patentin Sonuçları

Patent tescil belgesinin verilmesi sonucunda, buluş sahibi aşağıdaki haklara sahip olur:

  • Üretim, kullanma, satma ve ithal etme hakkı: Patent sahibi, buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma ve ithal etme hakkına sahiptir.
  • Ruhsat verme hakkı: Patent sahibi, buluş konusu ürünü başkalarına ürettirebilir veya kullandırabilir.
  • Dava açma hakkı: Patent sahibi, buluşunun izinsiz kullanıldığını veya üretildiğini iddia ederse, dava açabilir.

Patent, buluş sahibine önemli bir sınai mülkiyet hakkı verir. Patent sahibi, buluşunu ekonomik olarak değerlendirme ve rekabet gücünü artırma imkanına sahip olur.

Patent Verilmeyecek Konular ve Buluşlar

Patent, buluş sahibine buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkı veren bir sınai mülkiyet hakkıdır. Ancak, her buluş patent koruması için uygun değildir. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu‘na göre, patent verilmeyecek konular ve buluşlar şunlardır:

1. Keşifler: Doğada var olan veya zaten bilinen bir şeyin keşfi, buluş değildir. Örneğin, yeni bir elementin keşfi, buluş değildir.

2. Bilimsel teoriler: Bilimsel teoriler, buluş değildir. Örneğin, kara delik teorisi, buluş değildir.

3. Matematik metotları: Matematik metotları, buluş değildir. Örneğin, bir sayı dizisini hesaplamak için geliştirilen bir metot, buluş değildir.

4. Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar: Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar, buluş değildir. Örneğin, bir iş planı, buluş değildir.

5. Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları: Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları, buluş değildir. Örneğin, bir roman, buluş değildir.

6. Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller: Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller, buluş değildir. Örneğin, bir kitabın içeriğinin sunulması, buluş değildir.

7. İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri: İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri, buluş değildir. Ancak, bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usulleri, buluş olabilir.

8. Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri: Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri, buluş değildir. Ancak, bitki çeşitleri ve hayvan ırkları, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından tescil edilmektedir.

9. Kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar: İnsan klonlama yöntemi, insan embriyonunun ticari amaçla kullanılması gibi buluşlar, kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olduğu için patentle korunamaz.

Bu konulardan herhangi biri ile ilgili bir buluşunuz varsa, patent başvurusu yapmadan önce bu hususları göz önünde bulundurmanız gerekir.

Patentte Yenilik

Patent, buluş sahibine buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkı veren bir sınai mülkiyet hakkıdır. Patent başvurusu yapılmadan önce, buluşun yenilik şartını taşıması gerekir.

Yenilik Şartı

Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir. Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur.

Tekniğin Bilinen Durumu

Tekniğin bilinen durumunu oluşturan bilgiler, aşağıdakiler gibi çeşitli kaynaklardan elde edilebilir:

  • Patentler
  • Faydalı modeller
  • Yayınlar
  • Sergiler
  • Ticari kullanım
  • Açıklamalar

Yenilik Şartının Tespiti

Yenilik şartının tespiti, teknik bir değerlendirme gerektirir. Bu değerlendirme, buluşun teknik özelliklerinin, tekniğin bilinen durumundaki bilgi ve belgelerle karşılaştırılması yoluyla yapılır.

Buluşa Patent Verilmesini Etkilemeyen Açıklamalar

Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden önceki on iki ay içinde veya rüçhan hakkı talep edilmiş ise rüçhan hakkı tarihinden önceki on iki ay içinde ve aşağıda sayılan durumlarda açıklama yapılmış olması buluşa patent verilmesini etkilemez:

  • Açıklamanın buluş sahibi tarafından yapılmış olması

Buluş sahibi tarafından yapılan açıklama, buluşun yenilik şartını etkilemez.

  • Açıklamanın bir merci tarafından yapılmış olması

Bir merci tarafından yapılan açıklama, buluşun yenilik şartını etkilemez. Ancak, bu açıklamanın buluşun tekniğin bilinen durumunu oluşturması gerekir.

  • Açıklamanın buluş sahibinin bir başka başvurusunda yer alması

Buluş sahibinin bir başka başvurusunda yer alan açıklama, buluşun yenilik şartını etkilemez. Ancak, bu başvurunun bir merci tarafından açıklanmaması gerekir.

  • Açıklamanın buluş sahibinden doğrudan doğruya veya dolaylı olarak bilgiyi edinmiş olan bir üçüncü kişi tarafından, buluş sahibinin bilgisi veya izni olmadan yapılan bir başvuruda yer alması

Buluş sahibinden doğrudan doğruya veya dolaylı olarak bilgiyi edinmiş olan bir üçüncü kişi tarafından, buluş sahibinin bilgisi veya izni olmadan yapılan bir başvuruda yer alan açıklama, buluşun yenilik şartını etkilemez.

  • Açıklamanın buluş sahibinden doğrudan doğruya veya dolaylı olarak bilgi elde eden bir üçüncü kişi tarafından yapılmış olması

Buluş sahibinden doğrudan doğruya veya dolaylı olarak bilgi elde eden bir üçüncü kişi tarafından yapılan açıklama, buluşun yenilik şartını etkilemez.

Tekniğin Bilinen Durumu ve Sanayiye Uygulanabilirlik

Patent, buluş sahibine buluş konusu ürünü belirli bir süre üretme, kullanma, satma veya ithal etme hakkı veren bir sınai mülkiyet hakkıdır. Patent başvurusu yapılabilmesi için, buluşun aşağıdaki iki temel kriteri taşıması gerekir:

  • Tekniğin bilinen durumunun aşılması: Buluş, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.
  • Sanayiye uygulanabilirlik: Buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.

Tekniğin Bilinen Durumu

Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur.

Tekniğin Bilinen Durumunun Aşılması Şartı

Tekniğin bilinen durumunun aşılması şartı, buluşun tekniğin bilinen durumundan farklı olması ve bu farklılıkların teknik bir ilerleme sağlaması anlamına gelir.

Buluş, tekniğin bilinen durumundaki bir bilginin basit bir uygulaması olması halinde, buluş tekniğin bilinen durumunun aşılması şartını taşımaz.

Buluş, tekniğin bilinen durumundaki bilgilerden farklı olması, ancak bu farklılıkların teknik bir ilerleme sağlamaması halinde, buluş tekniğin bilinen durumunun aşılması şartını taşımaz.

Buluş, tekniğin bilinen durumundaki bilgilerden farklı olması ve bu farklılıkların teknik bir ilerleme sağlaması halinde, buluş tekniğin bilinen durumunun aşılması şartını taşır.

Sanayiye Uygulanabilirlik Şartı

Sanayiye uygulanabilirlik şartı, buluşun tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte olması anlamına gelir.

Buluş, teorik veya pratik olarak üretilmesi veya kullanılması mümkün değilse, sanayiye uygulanabilirlik şartını taşımaz.

Patent başvurusu yapılabilmesi için, buluşun tekniğin bilinen durumunun aşılması ve sanayiye uygulanabilirlik şartlarının her ikisini de taşıması gerekir.