Markalarda Benzerlik ve İltibas; Tescili istenen markanın, tescilli markanın aynısı veya benzeri olması, iki markanın aynı mal ve hizmetlerde kullanılmasıdır.

T.C. YARGITAY ONBİRİNCİ HUKUK DAİRESİ: 2004/12143 E., 2005/9700 K.

#MARKALARDA BENZERLİK VE İLTİBAS#

“ÖZET” TESCİL EDİLMİŞ VEYA TESCİL İÇİN BAŞVURUSU YAPILMIŞ MARKANIN, HALK TARAFINDAN KARIŞTIRILMA İHTİMALİ VARSA VE BU KARIŞTIRILMA İHTİMALİ TESCİL EDİLMİŞ VEYA TESCİL İÇİN BAŞVURUSU YAPILMIŞ BİR MARKA İLE İLİŞKİLİ OLDUĞU İHTİMALİNİ KAPSIYORSA YA DA İŞARET İLE TESCİLLİ MARKA ARASINDA BAĞLANTI OLDUĞU İHTİMALİ DE DAHİL KARIŞTIRILMA İHTİMALİ OLAN HERHANGİ BİR İŞARETİN KULLANILMASI HALLERİNDE MARKAYA TECAVÜZ SÖZ KONUSU OLMAKTADIR. HALK TARAFINDAN KARIŞTIRILMA İHTİMALİ İÇİN DOKTRİNDE İKİ KOŞULUN BİR ARADA OLMASI ARANMAKTADIR. BUNLARDAN BİRİNCİSİ TESCİLİ İSTENEN MARKANIN, DAHA ÖNCE TESCİLLİ BULUNAN MARKANIN AYNISININ VEYA BENZERİNİN OLMASI HALİDİR. İKİNCİSİ İSE, HER İKİ MARKANIN DA AYNI MAL VE HİZMETLERDE KULLANILMASIDIR. MAHKEMECE DAVALI TARAFIN DAVANIN BAŞINDAN BERİ İLERİ SÜRDÜĞÜ HER İKİ MARKANIN BENZER OLMADIĞI YÖNÜNDEKİ SAVUNMALARI DİKKATE ALINARAK VE DAVAYA KONU EMTİANIN NİTELİĞİ İTİBARİYLE ALICISI OLAN HALK KİTLESİNİN “AYIRT ETME, BAĞLANTI KURMA” DURUMU GÖZ ÖNÜNDE TUTULARAK, YAPILACAK DEĞERLENDİRME SONUCUNA GÖRE HUKUKİ DURUMUN TAYİNİ GEREKMEKTEDİR.

“İçtihat Metni” Taraflar arasında görülen davada (Ankara Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesince verilen 15.6.2004 tarih ve 2004/563-2004/137 sayılı kararın Yargıtay´ca incelenmesi davalı TPE. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı vekili, müvekkili adına”şekil+ETİ PAPATYAKEK” ve “PAPATYA” markalarının 29 ve 30. sınıf ürünleri için tescilli olduğunu, ancak davalılardan G………….A.Ş.nin “GİZ PAPATYA” adlı markayı 29, 30 ve 32. sınıf ürünler için tescil ettirmek üzere başvurulduğunu, bu hususta diğer davalı idareye yapdıkları itirazın da reddedildiğini ve tescil edildiğini ileri sürerek, anılan markanın ortak eşyalar yönünden kısmen iptalini yada papatya kelimesinin markadan  çıkarılmasını talep ve dava etmiştir.

Davalı TPE vekili, markaların karışıklığa neden olacak kadar benzer olmadıklarını savunarak, davanın reddini istemiştir. Diğer davalı, davaya yanıt vermemiştir. Mahkemece; iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, markalar arasında 29. ve 30. sınıf ürünler bakımından benzerlik bulunduğu gerekçesiyle, bu sınıf ürünler bakımından davanın kabulüne, 32. sınıf ürünler bakımından istemin reddine karar verilmiştir. Kararı, davalılardan TPE vekili temyiz etmiştir.

Dava, davalılardan TPE´nün Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Kurulu kararını iptaline ilişkindir. Uyuşmazlık, her iki marka arasında, yasanın düzenlediği anlamda bir benzerlik ve iltibas bulunup bulunmadığı noktasında toplanmakta olup, alınan rapor doğrultusunda mahkemece aynı sınıf ürünler arasında bu benzerliğin bulunduğu sonucuna varılmıştır. 556 sayılı KHK´nin 8/2.b bendinde düzenlenen, marka tescilinde nisbi red nedenleri kapsamında ikinci cümlede, aynen “tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış markanın halk tarafından karıştırılma ihtimali varsa ve bu karıştırılma ihtimali tescil edilmiş veya tescil için başvurusu yapılmış bir marka ile ilişkili olduğu ihtimalini kapsıyorsa” ifadesi yer aldığı gibi, Markanın Korunması Kapsamı´nı düzenleyen 9/2.b maddesinin de, “işaret ile tescilli marka arasında bağlantı olduğu ihtimali de dahil, karıştırılma ihtimali olan herhangi bir işaretin kullanılmasının markaya tecavüz oluşturacağı öngörmüştür.

Bu düzenlemeye göre, burada üzerinde durulması gereken husus, halk tarafından karıştırılma kavramından ne anlaşılacağıdır. Doktrinde, halk tarafından karıştırılma ihtimalinin iki koşulun bir araya gelmesi halinde itelenebileceği kabul edilmiş ve bu iki koşuldan birincisinin tescili istenen markanın, daha önce tescilli bulunan markanın aynısı veya benzeri olması, ikincisinin ise her iki markanın aynı mal ve hizmetlerde kullanılması olacaktır. Halk tarafından karıştırılma ihtimalinde ölçü ise bu işin ilgilisi veya uzmanı değil, tüketici olan halkın olduğu göz önünde tutulacaktır. Karıştırılma ihtimalinde önemli olan husus, halkın bu iki işaret arasında herhangi bir şekilde herhangi bir sebeple bağlantı kurmasıdır. Burada işitsel veya görsel bir benzerlik ve hatta genel görünüş açısından “umumi intiba” olması bile, halk tarafından iki marka arasında bir bağlantı kurulması ve hatta çağrıştırması dahi karıştırılma ihtimali için yeterli bir ölçü olarak kabul edilmelidir. (Bkz. Prof. Dr. Ünal Tekinalp, Fikri Mülkiyet Hukuku İst. 1999, Birinci Baskı sh. 400 vd.)

Somut olayda, her iki markanın aynı emtia sınıfında kullanılması söz konusu olup, her ikisinin de benzer olduğu iddia edildiğine göre, halk tarafından karıştırma ihtimalinin irdelenmesi gerekmektedir. Buna göre, her iki markada da “PAPATYA” kelimelerinin ortak kullanılması söz konusu ise de her iki markada da hakim unsurlar olarak, davacı markada “ETİ” ibaresi, davalı markada ise “GİZ” ibaresi yer almaktadır. Ayrıca “PAPATYA” ortak ibaresi, markaların kullanıldığı ürün sınıfı ile ilgisi bulunmayan bir kelimedir. Bu durumda, markaların hakim unsurlar dikkate alındığında, bunun yanında tali unsur olarak “PAPATYA” ibaresinin kullanılmasının, yukarıdaki açıklamalara göre bir benzerlik, iltibas yada karıştırılma sonucuna neden olacağının kabulü doğru değildir.

O halde mahkemece, davalı TPE vekilinin davanın başından beri her iki markanın benzer olmadıkları yönündeki savunmaları dikkate alınarak ve davaya konu emtianın niteliği itibariyle alıcısı olan halk kitlesinin “ayırt etme, bağlantı kurma” durumu göz önünde tutularak, davanın aynı sınıf ürünler bakımından da reddine karar vermek gerekirken; somut olaya uymayan ve esasen markadaki hakim unsur yönü ile-benzerlik taşıyan iki marka ile ilgili Dairemiz´in verdiği bir başka kararına atıfla yetinilen bilirkişi raporuna göre davanın aynı sınıf ürünler bakımından kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş ve bu nedenlerle, bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılardan TPE vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın bu davalı yararına (BOZULMASIİMA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 13.10.2005 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.