T.C. İstanbul 1.FSHM 2017/447 E. Patentin Hükümsüzlüğü Kararı

ESAS NO : 2017/447
KARAR NO : 2021/253

DAVA : PATENTİN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ

DAVA TARİHİ : 12/12/2016
KARAR TARİHİ : 03/06/2021

HSK’nun 02/08/2017 tarih ve 1071 sayılı kararı gereğince İstanbul 3. ve 4. FSHH Mahkemelerinin 08/08/2017 tarihi itibarıyla faaliyetlerinin durdurulmasına, 3. FSHH Mahkemesinde görülmekte olan dava, iş ve arşiv dosyalarının Mahkememize devrine karar verildiğinden, kapatılan İstanbul 3. FSHHM’nin 2016/245 E. sayılı davası Mahkememize tevzi edilerek 2017/447 E. sırasına kaydı yapılmakla, Mahkememizde görülmekte bulunan Patentin Hükümsüzlüğü davasının açık yargılamasının sonunda.

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davalıya ait … sayılı patentin … sayılı Avrupa patentinin yayınından sonra validasyon yoluyla Türkiye’ye giriş yaptığını, bu Avrupa patentinin esasen… yayın numaralı Avrupa patentinden bölünerek oluşturulduğunu, patent ailesinde birçok bölünmüş başvurunun mevcut olduğunu, ABD’de yapılan tüm patent başvurularının olumsuz inceleme raporlan neticesinde ya red edildiği ya da terk edildiğini, dava dilekçesinde listelenen … dokümanlarının, dava konusu patent İle ilgili teknik alandaki dokümanlar olduğunu, dava konusu patentin 21.01.2000 tarihli … numaralı ABD başvurusu ve 19.07.2000 tarihli … numaralı ABD başvurusu olmak üzere İki adet rüçhan dokümanı olduğunu, bunlardan … dokümanında …inhibitörü olarak vildagliptinden bahsedilmediğini, bu nedenle … dokümanının rüçhan dokümanı olarak kabul edilmemesi gerektiğini, … (…) ve … (…) belgelerinin her ikisinin de en yakın önceki teknik öğreti olarak kabul edileceğini, davaya konu patentin, … (…) ve … (…) belgeleri ışığında buluş basamağına haiz olmadığını, davaya konu vildagliptin+metfbrmin kombinasyonlarının patentte iddia edildiği gibi sinerjik etkisinin ispat edilemediğini, iki bilindik maddenin sinerjizm veya beklenmedik bir etki göstermeksizin yan yana getirilesi (…) veya birleştirilmesinden (…) ibaret bir yeniliğin, EPO içtihatlarında da patentlenebilîr bir geliştirme olarak görülmediğini, davaya kona patentin, … (…) ve … (…) belgeleri ve … (…) ve … (…) belgeleri ışığında da buluş basamağına haiz olmadığını, davaya konu patentin 1 numaralı istemine bağımlı 2-11 nolu istemlerin de buluş basamağı içermediğini, 2 ila 6 numaralı istemlerin … veya … ile … ve … dokümanları birlikte değerlendirildiğinde buluş basamağı içermediğini, 7-11 numaralı bağlı istemlerin ise önceki istemlerden farklı bir teknik unsur içermediğini, bu nedenle önceki istemlerdeki açıklamaların bu istemler için de geçerli olduğu ve buluş basamağı içermediğini, davaya konu patentin sahibinin patentin orijinal metninde sunmadığı kimi deneysel verileri patent başvuru tarihinden çok sonra ilgili patent ofislerine gönderdiğini ancak buradaki denemelerin vildgaliptin İle metformin arasındaki sinerjiyi göstermediğini davalıya ait … sayılı patentin, tüm istemlerinin buluş basamağına sahip olmadığından hükümsüzlüğüne ve 3. şahıslara devrinin önlenmesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Müvekkili firmanın, 19.01.2001 tarihinde … sayılı Avrupa Patent başvurusu yaptığını, Avrupa Patent Ofisi (EPO) nezdinde yapılan İnceleme neticesinde söz konusu başvurunun tesciline karar verildiğini, tescil edilen … sayılı patentin Türkiye’de Türk Patent Enstitüsü (TPE) nezdinde valide edildiğini ve … numarası ile tescil edildiğini, … sayıh patente karşı EPO nezdinde üçüncü kişilerce itirazlar edilmişse de, bunların geri çekilmesi neticesinde patentin İlk tescil edilen haliyle korumaya devam ettiğini, EPO İtiraz Biriminin yapılan itirazların geri çekilmesi halinde, itiraz gerekçelerini değerlendirme ve karar yetkisi bulunduğu halde, burada EPO İtiraz Biriminin patentin ilk tescil edildiği haliyle devamına karar verdiğini, davacının …’nun vermiş olduğu olumsuz kararlara atıfla bulunduğunu, … patentlerinin istemleri ile davaya konu patentin istemlerinin farklı olduğunu, … patentlerinin konuları ile … sayılı patentin konusunun birbirlerinden farklı olduğu gibi … patentlerinin kapsamının çok daha geniş olduğunu,… sayılı patentin hükümsüzlüğünün, dava dışı bir firma tarafından daha önce talep edildiğini, söz konusu davanın mahkeme nezdinde … E. sayı ile kaydedildiğini, patentin hukuka uygun bulunarak anılan davanın reddedildiğini, söz konusu dava sürecinde birden çok bilirkişiden rapor alındığını ve patentin buluş basamağı içerdiğinin teyit edildiğini, davadaki gerekçeler ile dayanılan tekniğin bilinen durumuna dahil dokümanların büyük ölçüde benzer olduğunu, davacının, dava konusu patentin ilk başvuru rüçhanından (…) yaralanamadığını ve D5 dokümanı olarak adlandırdığı … l’nun tekniğin bilinen durumuna dahil olduğunu iddia ettiğini, … patentinin rüçhan tarihinin ne olduğunun işbu dava yönünden önemli olmadığını, … ve … dokümanlarının Öğretileri birleştirildiğinde dahi patentin buluş basamağı kriterini haiz olduğunu, davacının, yerinde ve objektif bir buluş basamağı değerlendirmesi yapamadığını, geriye bakış (hindsight) yanılgısına düştüğünü, … patentinin yenilik ve buluş basamağı kriterine haiz olduğunu, davacının, … kombinasyonu için dava konusu patentte sineıjîk etki gösterilmediğini, dolayısıyla buluş konusunun sadece alternatif bir İlaç kombinasyonu sağlamak olduğu iddiasının hatalı bir buluş basamağı değerlendirmesi olduğunu, Mahkemenin… E. üzerinden verilen kesinleşmiş yargı kararında esas alınan 24.12.2014 tarihli bilirkişi raporunda buna ilişkin tespitlerin yapıldığını, mahkemenin kararında dava konusu patentte sineıjîk etki gösterilmediği iddiasının reddedildiğini, cevap dilekçesi ekinde (EK-2) sunulan … dokümanında, … ve … kombinasyon halinde uygulanmasının … hormonlarının seviyesinde sineıjîk bir etki gösterdiğinin gösterildiğini, cevap dilekçesi ekinde sunulan … dokümanında, …, … yan etkilerini azaltarak, kombinasyon tedavisinde avantajlı ve yararlı bir etki gösterdiğinin açıklandığını, tüm …, … ile kombinasyonunda ortaya çıkan ve … dokümanında açıklanan bu etkiye sahip olmadığını, … sayılı patentin … ve …, … ve … ve … ve … dokümanlarının öğretileri birleştirildiğinde dahî patentin buluş basamağı kriterini haiz olduğunu, davanın reddini talep etmiştir
TPMK kayıtları istenmiş, HMK’nun 266. maddesi kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
14/02/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda özetle: Davalıya ait … sayılı patentin 1-11 arası istemlerinin yeni olduğu ve buluş basamağına sahip olduğu kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
28/09/2020 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: …sayılı patentin 1 ve 10 numaralı bağımsız isteminin ve bu isteme bağımlı 2-9 ve 11 numaralı istemlerin yeni olduğu, 1-11 numaralı istemlerin buluş basamağı niteliğine sahip olduğu, patentin hükümsüz kılınmasının gerekmediği kanaatine varıldığı bildirilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇESİ

Dava:

Davalıya ait … sayılı patentin hükümsüzlüğü ve sicilden terkini istemine ilişkindir.
6769 sayılı SMK 10/01/2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6769 sayılı SMK’ nun, 551, 554, 555 ve 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerin hükümlerinin uygulanması başlığını taşıyan geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında “Bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış ulusal patent başvuruları ve faydalı model başvuruları, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat yükümlerine göre sonuçlandırılır… patent ve faydalı modellerin hükümsüz kılınmasında, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümleri uygulanır.” hükmü gereğince hükümsüzlük değerlendirilmesi mülga 551 sayılı KHK doğrultusunda yapılmalıdır.

551 SAYILI PATENT HAKLARININ KORUNMASI HAKKINDA K.H.K

5. maddesinde “Yeni tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar, patent verilerek korunur.”hükmü,
6. maddesinde “Patent Verilemeyecek Konular ve Buluşlar”
   a-Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
   b-Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar
   c-Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları
   d-Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller
   e-İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
   Bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz.
   Bu maddenin birinci fıkrasında sayılanlar için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez.
   Aşağıda belirtilen buluşlar patent verilerek korunmaz:
   a-Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
   b-Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.”
7. maddesinde “Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir.”
   Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur.
   Patent başvurusu tarihinde veya bu tarihten sonra yayınlanmış olan ve patent başvurusu tarihinden önceki tarihli Türk patent ve faydalı model belgesi başvurularının yayınlanan ilk metinleri tekniğin bilinen durumuna dahildir.”
8. maddesinde buluşa patent verilmesini engellemeyen açıklamalar ( Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden önceki oniki ay içinde veya rüçhan hakkı talep edilmiş ise rüçhan hakkı tarihinden önceki oniki ay içinde buluş sahibi tarafından açıklama yapılmış olması buluşa patent verilmesini etkilemez)
9. maddesinde “Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.”
10. maddesinde “Buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.
11. maddesinde ” Patent isteme hakkı, buluşu yapana veya onun haleflerine ait olup, başkalarına devri mümkündür.
    Buluş birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, taraflar başka türlü kararlaştırmamışsa, bunlara müştereken ait olur.
    Aynı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından aynı zamanda gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, daha önce başvuru yapana veya diğerine göre rüçhan hakkı olana aittir.
    Patent almak için ilk başvuran kişi, aksi sabit oluncaya kadar, patent isteme hakkının sahibidir.”
12. maddesinde “Patentin verilmesi işlemleri sırasında, patent isteme hakkının gerçek sahibi olduğunu, 11 inci maddenin birinci fıkrası hükmüne göre, iddia eden kişi, başvuru sahibinin hak sahipliğine karşı, 129 uncu madde hükmüne göre, dava açabilir. Patent isteme hakkının başvuru sahibine ait olmadığı Enstitü nezdinde iddia edilemez. Dava sonucunda hak sahipliği iddiasının davacı lehine sonuçlanması halinde, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde, hak sahibi aşağıdaki hususlardan birinin yapılmasını talep edebilir:
    a-Gasbın söz konusu olduğu dava konusu önceki patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve işlem görmesini isteyebilir.
    b-Aynı rüçhan hakkından yararlanarak aynı buluş için yeni bir patent başvurusu yapabilir. Bu başvuru ilk başvurunun tarihi itibariyle işlem görür. Bu durumda, gasbın söz konusu olduğu başvuru hükümsüz kalır.
    c-Gasbın söz konusu olduğu başvurunun red edilmesini talep edebilir.
    Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 45 inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü, bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre yapılacak her yeni başvuru için uygulanır.
    Birinci fıkra hükmüne göre patent isteme hakkını belirlemek için açılan davanın sonuçlanmasına kadar başvuru, davacının rızası olmadan geri alınamaz. Davacının talebi red edilmişse başvurunun ilanından kararın kesinleşme tarihine kadar; talep kabul edilmişse kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç aylık bir süre ile patentin verilmesi işlemleri mahkeme tarafından ertelenir.”
13. maddesinde “Patent başvurusu, sadece bir tek buluşu veya genel nitelikte bir ana buluş fikri etrafında gerçekleştirilmiş olan ve birbirlerine bu ana buluş fikri ile bağlı birden çok buluşu içerir.”hükmü, (Ana istem ve bağımlı istem)
14. maddesinde “Tarifname buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve yeterli yazılır.”
15. maddesinde “Başvuru bir veya birden çok istemi içerir. İstem veya istemler buluşun korunması istenilen unsurlarını tanımlar. Her istem açık ve öz olmalıdır. İstem veya istemlerin dayanağı tarifnamedir. İstem veya istemler tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz.”
16. maddesinde ” Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler tarifname ve resimler esas alınarak yorumlanır.
    İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve diğer yandan üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır.”
    129.maddesinde “Aşağıdaki hallerde patentin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir:
    a – Patent konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. ila 10. maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse;
    b – Buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse;
    c – Patent konusunun, yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya patentin 45. madde anlamında ayrılmış olan bir başvuruya veya 12. maddeye göre yapılan bir başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse;
    d – Patent sahibinin, 11. maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse.
    Patent sahibinin,11. maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia, ancak, buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 . maddesi hükmü uygulanır,
    Hükümsüzlük nedenleri patentin sadece bir bülümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.
    Kısmi hükümsüzlük sonucu, patent ile korunan buluşun iptal edilmeyen istem veya istemleri, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. ila 7. madde hükümlerine uygun olması halinde, patent bu kısım için geçerli kalır.” hükümleri mevcuttur.
    551 sayılı KHK hükümleri, mevzuat, Mahkememizce itibar edilen bilirkişi kurulu raporları ve bütün dosya kapsamından: Davalıya ait … sayılı patentin 1 ve 10 numaralı bağımsız isteminin ve bu isteme bağımlı 2 – 9 ve 11 numaralı istemlerin yeni olduğu, 1 – 11 numaralı istemlerin buluş basamağı niteliğine sahip olduğu, patentin hükümsüz koşullarının oluşmadığı kanaatine varıldığından davanın reddine karar verilmiştir.
    HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere

DAVANIN REDDİNE,

1-59,30 TL ilam harcından peşin harcın mahsubu ile eksik 30,90 TL harcın davacıdan tahsiline,
2-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Davacı tarafın yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talepleri halinde iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 03/06/2021

Kaynak ; Yargıtay