İstanbul BAM 16.HD 2021/1513 E. Patentin Hükümsüzlüğü Kararı

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I

DOSYA NO: 2021/1513 Esas
KARAR NO: 2022/737 Karar

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

TARİHİ: 15/06/2021
NUMARASI: 2020/356 E. – 2021/135 K.

DAVANIN KONUSU: Patent (Patent Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 27/04/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;

G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:

DAVA:

Davacı vekili dava dilekçesinde; davalılar adına TPE nezdinde tescilli … patent numarası ile tescilli plastik esaslı radyatör vanası ve üretim yöntemi başlıklı buluşun yeni olmadığını, tekniğin bilinen durumunu aşmadığını, ayırt edici niteliğe haiz olmadığını, yasal unsurları taşımadığını hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, davalının haksız olarak incelemesiz sistemden yararlanarak temin ettiği patent tescilinin haksız rekabet oluşturduğunun tespitine ve haksız rekabetin önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

CEVAP:

Davalılar vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirketin buluşunun, tekniğin bilinen durumunu aşan unsurların kullanılmasıyla bilinen tekniğin dışında yeni tekniklerle karşılanan teknik problemlere çözüm getirdiğini, müvekkiline ait patent ile koruma altına alınan üretim tekniğine göre enjeksiyon işlemi sonucu oluşturulan küresel radyatör vanası, metal insert, küresel vana iç seti ve plastik adaptörü yekpare yapıda içermesi yönünden bilinen tekniklere göre yeni olduğunu, patent hükümsüzlüğü davasının davanın açıldığı anda patent sicilinde patent sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılabileceğini müvekkili …’ ın patent sicilinde buluş sahibi olarak yer aldığını, müvekkili … Klimanın ise patent sicilinde başvuru sahibi olarak yer aldığını, müvekkili … açısından davanın husumetten reddine, her iki davalı müvekkilleri açısından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

MAHKEME KARARI:

Bakırköy 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 19.09.2017 tarihli 2015/26 E. – 2017/160 K. sayılı kararıyla; “somut olayda, daha önce kesinleşen mahkeme kararı dikkate alındığında, yaptırılan bilirkişi incelemeleri ve deliller dikkate alındığında, davalı tarafa ait patentin 1 ve 3 nolu istemleri yenilik unsuru taşıdığı, 2 nolu istemin yenilik unsuru taşımasada 2 nolu istemin 1 nolu isteme bağımlı olarak kaleme alındığı dikkate alındığında, bir bütün halinde patentin yeni ve tekniğin bilinen durumunu aşıp, sanayiye uygulanır açıklıkta ve nitelikte olduğu bu nedenle hükümsüzlük şartları oluşmadığından, davacı tarafların patent haklarını kullanması herhangi bir haksız rekabet yaratmadığı” gerekçesiyle davacının tüm talepler yönünden davasının reddine karar verilmiştir.

İSTİNAF KARARI:

Dairemizin 04/12/2020 tarihli 2017/6827 Esas-2020/2120 Karar sayılı kararıyla; “…Mahkemenin gerekçeli kararında dava konusu patent 2 nolu istemin bağımlı olduğunun açıklandığı anlaşılıyorsa da; mahkemece alınan kök ve ek raporda istemlerin bağımlı- bağımsız olduğuna dair bir değerlendirme yer almamaktadır. Davacı vekilinin kök rapora itiraz dilekçesinde ileri sürdüğü yenilik giderici belgelerde korunan unsurlara yönelik itirazlar ve patent belgesindeki ” insert (erkek bağlantı elemanı) yerine japon patentte açıklanan bir dişlinin (dişi bağlantı elemanı) kullanılmasının teknikte uzman bir kişi için aşikar olduğuna” yönelik itirazlar incelenmemiştir. Bilirkişi kök ve ek raporunda; davalı patent belgesinin buluş basamağı incelemesi de usulüne uygun yapılmamıştır. Mahkemece yetersiz bilirkişi raporu ile hüküm kurulmuştur. HMK 114/e maddase gereğince, dava takip yetkisi dava şartlarındandır ve resen dikkate alınması gerekir. Davalı …’ın patent belgesinde buluş sahibi olduğu anlaşılmakla, dava tarihinde yürürlükte olan 551 Sayılı KHK 130/3 maddesinde “Patentin hükümsüzlüğü davası, davanın açıldığı anda Patent Sicilinde patent sahibi olarak kayıtlı kişiye karşı açılır.” hükmü gereğince, davalı olarak husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği incelenmemiştir….” şeklindeki gerekçe ile, davacı vekilinin istinaf isteminin kabulüne, mahkeme kararının kaldırılmasına, denetime elverişli bilirkişi raporu alınarak yargılamaya devam edilmesi için dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.

MAHKEME KARARI:

Bakırköy 1.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 15.06.2021 tarihli 2020/356 E. – 2021/135 K. sayılı kararıyla; “Davacının davalı …’a yönelik davasının pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine, -Davacının davalı … Sanayi A.Ş.’ye yönelik davasının esastan reddine” karar verilmiştir.

İSTİNAF BAŞVURUSU:

Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davalı tarafından tescile bağlanan “plastik esaslı radyatör vanası ve üretim yönteminin” 551 sayılı KHK’nın 5.maddesinde belirtilen yenilik ve tekniğin bilinen kısmını aşar nitelikte bir buluş olmadığını, davalının incelemesiz sistemden yararlanarak, TPE nezdinde 13.04.2007 tarihinde tescile bağlanmış plastik esaslı radyatör vanası üretim yönteminin … Şirketi tarafından 01.05.1972 tarihinde, … Şirketi tarafından da 25.06.1998 tarihinde tescile bağlandığını, belirtilen tescillerden sonra geliştirilmiş hali ile Dünya Ticaretinde uzun yıllardır kullanıldığını, bilirkişi raporlarında bu hususlarda hiçbir değerlendirme ve inceleme yapılmadığını, alınan bilirkişi raporunda; davaya konu patentlerin dosyaya referans belge olarak sunulan Amerikan ve Japon buluşlara ‘ek’ yapılarak geliştirildiği ve yeni olduğu beyan edilmişse de, gerçeği yansıtmadığını, önceki buluşlara oldukça basit ve hiçbir yenilik sağlanmadan bir takım eklemeler yapılarak patent alınmasının hakkaniyete ve 551 sayılı KHK m.5’e aykırı olduğunu, davaya konu patentte kullanılan tekniğin yeni olmadığını, bilirkişilerin dava konusu tescili sadece referans belgelerle karşılaştırmakla yetindiğini, hükme esas raporda ‘ilk defa karşılaşılma’ ile ‘yeni’ kriterlerini sağlayıp sağlamadığının araştırılmadığını, eksik ve hatalı rapor esas alınarak hüküm tesis edildiğini. -Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Uygulama Şeklini Gösterir Yönetmelik’in 9 maddesi uyarınca bağımlı istem olma şartlarının sağlanamadığını, bir bağımsız istemin yenilik ve buluş basamağı kriterlerini barındırıyorsa, bağlı istemin de; bağlı bulunduğu bağımsız istemin tüm ayırt edici özelliklerini ve buluş basamağındaki niteliklerini barındırması gerektiğini, bilirkişi raporunda bu hususların incelenmediğini, 2007 yılı öncesinde, söz konusu ürün ve yöntemin hangi şirketler tarafından kullanıldığı, hangi yılda ve hangi ülkeden hangi teknolojik – teknik transfer ile ülkemize getirildiğinin araştırılması gerektiğini beyanla mahkeme kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekilinin istinaf dilekçesine cevabında; müvekkilinin buluşunun … Şirketi ile … Şirketi’nin buluşu ile ilgisinin bulunmadığının alınan bilirkişi raporları ile ispatlandığını, davacı tarafça müvekkilinin patentinin incelemesiz olduğu ileri sürülmüşse de incelemeli patent olduğunu, davacının aynı iddialar ile Avrupa Patent Ofisi nezdinde de itirazda bulunduğunu, aynı itirazlarla Avrupa Patent Ofisi Temyiz Kurulu’na başvurduğunu, itirazlarının reddedildiğini, davacının iddialarına dayanak sunmadığını, mahkemenin davalılardan …’ın davada husumetinin bulunmadığından bahisle verdiği usulden red kararının yasaya uygun olduğunu beyanla, istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLER:

Dosyaya celp edilen TPMK kayıtlarından davalı tarafa ait “Plastik esaslı radyatör vanası ve üretim yöntemi” buluş başlıklı, incelemeli patent belgesinin … tescil numaralı olduğu, patentin 13.04.2007 tarihinden itibaren 20 yıl süreyle verildiği, … referanslı başvuru olduğu geçerliliğini koruduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafça 01/05/1972 tarihli 3,807,692 sayılı US patenti (D1)ve 25/06/1998 tarihli … numaralı Japon patent (D2) belgelerinin İngilizce , Japonca örnekleri ve Türkçe tercümeleri dosyaya sunulmuştur. İlk derece mahkemesince alınan 3 kişilik bilirkişi heyet raporunda; yenilik giderici delil olarak sunulan 3,807,692 sayılı US patentinde (D1) patentin 1 nolu isteminin karşılaştırılmasında; davalı patentinden farklı olarak hareketli maça uygulamasının mevcut olmadığı,patentin 2 nolu isteminin karşılaştırılmasında; patentte metin içerisinde entegre edilmiş sap kısım olarak söz edilen ve resimde 14a ile gösterilen parça bulunduğu, resimde volan görülmekle birlikte, metin içerisinde atıfta bulunulmadığı, patentin 3 nolu isteminin karşılaştırılmasında; patent tarifnamesinde, ürünün giriş çıkış eksenleri arasında herhangi bir açı tanımlanmamakla birlikte, ayrıntısı açıklanan imalat yöntemi gözönüne alındığında bu imalat şeklinde sadece giriş çıkış eksenleri arasında 180 derece veya bu açıya çok yakın geniş açılarda imalat yapılabileceğinin anlaşıldığı, tarifnamede açıklayıcı şekillerde 180 derece olarak göründüğü, … numaralı Japon patent (D2) belgesi ile, davalıya ait patentin 1 nolu isteminin karşılaştırılmasında; dava konusu üründen farklı olarak söz konusu patentte, hareketli maça uygulamasının mevcut olmadığı, ayrıca dişli bağlantı tarafında, serbest iç dişli somun bağlantı elemanı kullanıldığı, patentin 2 nolu isteminin karşılaştırılmasında; bu patente konu ürünün esasen vana olmayıp, boru bağlantısına ait olduğu ve bu nedenle volan ile ilgili açıklama bulunmadığı, patentin 3 nolu isteminin karşılaştırılmasında; bu patentin tarifnamesinde bağlantı noktalarının eksenleri arasındaki açının açıkça tanımlanmamakla birlikte 90 derece veya dik açıya çok yakın olduğunun görüldüğü, Sonuç olarak; dava konusu … numaralı incelemeli patentin 1 ve 3 nolu istemlerinin KHK’ nın 7.maddesinde tanımlanan yenilik unsurlarını taşıdığı, 2 nolu istemin yenilik unsuru taşımadığı, patentin 1 ve 3 nolu istemlerinin başvuru tarihi itibarıyla 551 Sayılı KHK 9. Maddesinde tanımlandığı şekilde tekniğin bilinen durumunu aşma niteliğine sahip olduğu açıklanmıştır. Davacı vekili ve davalı vekilinin rapora itirazı üzerine bilirkişi heyetinden alınan 12/10/2016 tarihli ek raporda; kök rapordaki görüş ve kanaatlerinde değişiklik olmadığını beyan etmişlerdir. Dosya içerisinde bulunan Bakırköy 2 FSHHM’ nin 2015/125 E- 2017/14 K sayılı dosyasının incelenmesinde; söz konusu dosyanın 2013/24 E-2013/46 K sayılı olduğu, mahkemenin davanın reddi kararının Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 09/06/2014 tarihli bozma kararı ile; “..Uyuşmazlık konusu 2 nolu istemin korunması gereken bağımsız bir istem veya 1 ve 3 nolu ana istemlere bağımlı bir istem niteliğinde olup olmadığı hususunda bilirkişilerden ek görüş alınmak suretiyle; bağımsız bir istem ise yenilik unsuruna sahip olmadığından patentin kısmi hükümsüzlüğüne karar vermek gerekirken,551 Sayılı KHK 45. Maddesine farklı bir anlam verilmek suretiyle bu istem bakımından da davanın reddine karar verilmesi yerinde görülmemiştir..” denilerek kararın bozulduğu, hükümsüzlüğü istenen patent belgesinin su davaya konu patent belgesi olduğu, davacının …Ltd. Şti. Davalının … A.Ş. Olduğu, bozma sonrası yapılan yargılama neticesinde davanın reddine karar verildiği, kararın temyiz edilmeksizin kesinleştiği, bilirkişilerden alınan ek raporda buluş istemleri incelendiğinde 2 nolu istemin 1 nolu bağımsız isteme bağımlı bir yapıda olduğunun ve 2 nolu istemin koruma kapsamının vana gövdesi (1.5) üzerine en az bir volan (1.4) özelliğinin koruma altına alındığının, yenilik delili olarak sunulan belgeler karşısında, 2 nolu istemin yenilik vasfını haiz olmadığı beyan edilmiştir. İlk derece mahkemesince Dairemizin kararından sonra İTÜ Makine Fakültesi Öğretim Üyesi bilirkişi Dr. .., Patent Vekili Makine Yüksek Mühendisi … ve Sınai Mülkiyet Uzmanı Av. …’tan alınan 06/04/2021 havale tarihli raporda; mevcut patent belgesinde bağımsız istemlerin, İstem 1 ve 3 numaralı istemler olduğu, 2 numaralı istemin bağımlı istem olup, 1. ve 2. istem üretim yöntemini tarif ettiği, 2. İstem’in 1. İsteme bağımlı bağıl istem olduğu, D1: US Patent 3.807.692, 01.05.1972 tarihli belgenin bir vana imalatı ile ilgili olduğu, ancak D1’de açıklanan imalat incelendiğinde insertler ve hareketli maça uygulamasının söz konusu olmadığını, bu nedenle D1 karşısında istem 1 ve ona bağlı 2 yeniliğini muhafaza ettiğini, D1’de istem 3’te yer alan tüm unsur ve özelliklere sahip bir yapılanmanın söz konusu olmadığını, insertlerin mevcut olmadığını, giriş çıkış eksenlerinin 180 derece olduğunu, D1 karşısında İstem 3’ün yeniliğini muhafaza ettiğini, dava konusu patenti belgesi için D1 belgesinin tekniğin bilinen en yakın durumunu oluşturduğunun değerlendirildiğini, dava konusu patentle D1 belgesi karşılaştırıldığında fark unsurları olarak masura (1.2), insert (1.1), kalıp hareketli maçası (4.1), masura (1.2) ve masura somunu (1.3) olduğunun değerlendirildiğini, hareketli maça uygulamasının teknik avantajlarının tarifnamenin sayfa 4, 5-17. Satırda açıklandığını, teknik problemin “ek bir bağlantı aparatına gerek duyulmadan işçilik maliyetinin azaltıldığı bir üretim metodunun nasıl elde edileceği” şeklinde olabileceğini, buluş basamağının incelenmesinde, D2: JP Patent …, 11.01.2000 Bağlantı Borusu Kavraması, Kalıplama Yöntemi ve Kalıp D2 belgesinin aynı teknik alanda olmayıp sadece bir boru birleştirme yöntemi ile ilgili bir patent belgesi olduğunu, davaya konu belge ile doğrudan bir ilgisi bulunmadığını, bir boru bağlantı parçası üretim yönteminin açıklandığını, patent belgesinin D2 karşısında da yeni olduğunu, teknik alandaki uzman kişi, D1 ve D2 dokümanı verilerini birleştirmek suretiyle dava konusu patentin çözdüğü teknik problemi aşikâr biçimde çözemeyeceğini, Sonuç olarak Heyetin, ana istemin “yenilik” kriterine ek olarak “buluş basamağı” şartını da sağladığı kanaatine vardıklarını, ana isteme bağlı 2.’nolu istem için de aynı değerlendirmenin söz konusu olduğunu, hükümsüzlük koşullarının oluşmadığını beyan etmişlerdir. Davalı vekilinin dosyaya Avrupa Patent Ofisi Temyiz Kurulu’nun 08 Şubat 2021 tarihli 3.2.05 Sayılı Temyiz Kurulu Kararı’nın tercümesini ibraz ettiği, karar içeriğinden … tarafından, … Klima’nın … başvuru numaralı Avrupa Patentine karşı yapılan itirazı reddeden Avrupa Patent Ofisi İtiraz Bölümü Kararına karşı temyiz başvurusunun reddine karar verildiği, itiraza gerekçe olarak D1 belgesinin bu davada dayanak yapılan D1: US Patent 3.807.692, 01.05.1972 tarihli belgenin, D:6 belgesi olarak bu davada dayanak yapılan D2: JP Patent …, 11.01.2000 belgenin gösterildiği, başka belgelere de dayanıldığı, Temyiz Kurulu’nun patent ile açıklanan buluşa en yakın dokümanın D1 belgesi olduğu, D6 (ya da D4) sayılı dokümanlarla bileşiminin isteme konu çözümü açık hale getirmediği, İstem1’in buluş basamağı içerdiği, 2 numaralı istemin İstem 1’e bağlı olup buluş basamağı içerdiği, temyiz talebinin reddine karar verildiği açıklanmıştır.

G E R E K Ç E:

Davacı vekili dava dilekçesinde, davalılar adına 2007/02519 tescil numaralı patent belgesinin yeni olmadığı, buluş basamağını aşmadığı, patentlenebilirlik unsurunun bulunmadığı gerekçesiyle hükümsüzlüğüne karar verilmesini ve davalı eylemlerinin haksız rekabet oluşturduğunun tespiti ile önlenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir. Davalı tarafa ait 2007/02519 tescil numaralı “Plastik esaslı radyatör vanası ve üretim yöntemi” buluş başlıklı, incelemeli patent belgesinin 13.04.2007 tarihinden itibaren 20 yıl süreyle verildiği, … referanslı başvuru olduğu geçerliliğini koruduğu davalı …’ın buluş sahibi olduğu görülmüştür. Davacı tarafça yenilik giderici delil olarak; 01/05/1972 tarihli 3,807,692 sayılı US patenti ve 25/06/1998 tarihli … numaralı Japon patent belgelerine dayanılmış belgelerin İngilizce , Japonca örnekleri ve Türkçe tercümeleri dosyaya sunulmuştur. Dairemizin 04/12/2020 tarihli 2017/6827 Esas-2020/2120 Karar sayılı kararıyla, bilirkişi raporlarındaki incelemenin yetersiz olduğu, yeni bir heyetten rapor alınarak karar verilmesi gerektiği kanaatiyle ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına karar verilmiş, mahkemece alınan 06/04/2021 havale tarihli heyet raporunda; hükümsüzlüğü istenen patentin 1 ve 3 numaralı istemlerinin bağımsız istem olduğu, 2 numaralı istemin 1 numaralı isteme bağımlı olduğu, yenilik giderici delil olarak sunulan dokümanlardan D1: US Patent 3.807.692, 01.05.1972 tarihli belgenin bir vana imalatı ile ilgili olup tekniğin bilinen durumuna en yakın doküman olduğu, ancak D1’de açıklanan imalat incelendiğinde insertler ve hareketli maça uygulamasının söz konusu olmadığı, bu nedenle D1 karşısında istem 1 ve ona bağlı 2 yeniliğini muhafaza ettiği, D1’de istem 3’te yer alan tüm unsur ve özelliklere sahip bir yapılanmanın söz konusu olmadığı, insertlerin mevcut olmadığı, giriş çıkış eksenlerinin 180 derece olduğu, D1 karşısında İstem 3’ün yeniliğini muhafaza ettiği, D2: JP Patent … sayılı patent belgesinin, aynı teknik alanda olmadığı, boru birleştirme yöntemi ile ilgili bir patent belgesi olduğu, davalı patent belgesinin yenilik özelliğinin bulunduğu, buluş basamağı yönünden yapılan incelemede de, teknik alanda uzman bir kişinin D1 ve D2 belgesini birleştirmek suretiyle dava konusu patentin çözdüğü teknik problemi aşikâr biçimde çözemeyeceğini yani buluş basamağının bulunduğunu beyan etmişlerdir. Davalı vekili tarafından sunulan belgelerden, davaya konu patentin rüçhanlı olduğu, 2140185 başvuru numaralı Avrupa Patentine karşı davacı tarafça Avrupa Patent Ofisine itiraz ettiği, 14/10/2015 tarihli kararla itirazının reddine karar verildiği, karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine, Avrupa Patent Ofisi Temyiz Kurulu’nun 08 Şubat 2021 tarihli 3.2.05 Sayılı Temyiz Kurulu Kararı ile davalı patentinin yenilik ve buluş basamağı içerdiği gerekçesiyle temyiz başvurusunun reddine karar verildiği anlaşılmıştır.Dosya kapsamında alınan bilirkişi raporu ve Avrupa Patent Ofisi Temyiz Kurulu kararından, davalı adına tescilli 2007/02519 tescil numaralı “Plastik esaslı radyatör vanası ve üretim yöntemi” buluş başlıklı, incelemeli patent belgesinin yenilik unsuru içerdiği ve buluş basamağını aştığı,patentin hükümsüzlüğü koşullarının bulunmadığı, davalının haksız rekabet teşkil eden fiilinin de bulunmadığı anlaşılmakla, mahkemece davalı … Klima hakkında açılan davanın esastan reddi ile, patentin tescil sahibi olmayan buluş sahibi … aleyhine karşı açılan davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesinin usul ve yasaya uygun olduğu anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.

H Ü K Ü M:

Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 80,70 TL harçtan, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL eksik harcın davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtay temyiz yolu açık olmak üzere 27/04/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.

Kaynak: Yargıtay