ESAS NO : 2021/64
KARAR NO : 2022/29
DAVA : 551 SAYILI KHK – PATENTE TECAVÜZÜN TESPİTİ, ÖNLENMESİ
DAVA TARİHİ : 14/10/2011
KARAR TARİHİ : 17/03/2022
Taraflar arasında Mahkememizde görülmekte bulunan 551 sayılı KHK – Patente Tecavüzün Tespiti, Önlenmesi ile Patentin Hükümsüzlüğü ve Sicilden Terkini davalarının yapılan açık yargılamasının sonunda,
İÇİNDEKİLER
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA
Davacılar vekili (kapatılan) İstanbul 3.FSHHM’NİN …E. sayılı dava dosyasına sunduğu dava dilekçesinde özetle: Maddi ve manevi tazminat hakları saklı kalmak kaydıyla, davalı şirketin Sağlık Bakanlığından 25.08.2011 tarihinde ruhsat alarak ürettiği 1-hidroksi-2-(imidazol-1-il)etan -1, 1-difosfonik asit (zoledrorik asit) etken maddeli … isimli ilacının, müvekkili …’nin sahibi olduğu … patentinin ve …sayılı başvurunun koruma kapsamında olan endikasyon, uygulama zamanı, doz rejimi ve sair hususları içerdiğinin ve söz konusu etken maddeyi patentlerde istemlenen şekilde … ilacının hazırlanmasında kullanmak ve bu kullanım yoluyla üretilen ürünleri üretmek ve ticaret alanına çıkarmak için faaliyetlerde bulunmak suretiyle … patentinin ve … sayılı başvuruya tecavüzünün, 551 sayılı KHK’nun 137.maddesi uyarınca tespitini, bu şekilde tespit edilen patent tecavüzü durumunun önlenmesini, sonuçlarının kaldırılması için 551 sayılı KHK 151, TRIPS 50/1 ve HMK 389 ila 392 maddeleri uyarıncaihtiyati tedbir kararı verilmesini, yargılama sonucunda da patent tecavüzünün önlenmesini ve sonuçlarının ortadan kaldırılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Müvekkilinin 25.08.2011 tarihinde … isimli beşeri bir ürün için Yerli Tıbbi Mühtahzar Ruhsatnamesi aldığını, ancak müvekkilinin ruhsatname konusu müstahzarı üretmediği gibi ticari amaçla kullanılması ve piyasaya sunması için bir hazırlık yapmadığını, patentin …’ye ait olması nedeniyle diğer davalı … A.Ş’nin aktif ehliyetinin bulunmadığını, Zoledronik asit kök patentinin … firmasına ait olduğunu, kök patentin Türkiye’de geçerli olmadığını, müvekkiline ait ilacın jenerik niteliğinde olması sebebiyle bilgilerin çakışmasının doğal olduğunu ve tecavüz fiilinin bulunmadığını, davanın reddini talep etmiştir.
HSK’nun … tarih ve … sayılı kararı uyarınca İstanbul 3. ve 4. FSHH Mahkemelerinin 08/08/2017 tarihi itibarıyla faaliyetlerinin durdurulmasına, 3.FSHH Mahkemesinde görülmekte olan dava, iş ve arşiv dosyalarının 1. FSHH Mahkemesine devrine karar verildiğinden, Kapatılan İstanbul 3. FSHH Mahkemesi’nin… E. sayılı davasının İstanbul 1.FSHHM’nin … E. sırasına kaydı yapılmış, HSK’nun 04/11/2021 tarih ve 1111 sayılı kararı ile İstanbul 3. FSHH Mahkemesinin 11/11/2021 tarihi itibariyle faaliyete geçirilmesine karar verildiğinden, İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi nin … E. sayılı davasının Mahkememizin 2021/64 E. sırasına kaydı yapılmıştır.
BİRLEŞEN İSTANBUL 1.FSHHM’NİN …
ESAS SAYILI DAVADA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkiline karşı İstanbul 3.FSHHM’de … sayılı patente tecavüz iddiasıyla … E. sayılı davanın açıldığını ancak söz konusu patentin patent verilebilirlik koşullarına sahip olmadığını, … sayılı patentin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
Davalı …Tic. A.Ş. vekilinin cevap dilekçesinde özetle: Davanın TPE de kayıtlı olan… ile birlikte sicilde kayıtlı bulunmayan ve patentin sahibi olmayan müvekkili …Tic. A.Ş. ( …) karşı ikame edildiğini, hükümsüzlük davasının müvekkiline karşı yönetilmesinin usül ve yasaya aykırı olduğunu, davanın kötü niyetle açıldığını, İstanbul 3.FSHHM’de görülmekle olan…E. sayılı davayı sürüncemede bırakmaya yönelik olduğunu, müvekkilinin patent sahibi olmadığını, haksız davanın reddini talep etmiştir.
İSTANBUL 2. FSHHM’nin … E …. K. ve 19/07/2013 tarihli kararı ile … E. sayılı davanın … 3. FSHHM’nin … E. sayılı davası ile birleştirilmesine karar verilmiş, daha sonra tefrik ve birleşme kararları neticesinde davanın İSTANBUL 1. FSHHM ‘nin … E. sırasına kaydı yapılmış, İSTANBUL 1. FSHHM ‘nin … E.- 13 K. ve 06/02/2014 tarihli kararı ile davanın İSTANBUL 3. FSHHM’nin … E. sayılı davası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
BİRLEŞEN İSTANBUL (KAPATILAN) 4.FSHHM’NİN … ESAS SAYILI DAVADA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Davalının, İstanbul 3. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin … Esas sayılı davasında … ve … sayılı patentlere tecavüzün tespiti, giderilmesi talepli dava açtığını, davalının … sayılı patenti hakkında İstanbul 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi tarafından hükümsüzlük kararı verildiğini, davalının … sayılı patentinin de TPE tarafından tescil edildiğini, bu patentin 551 sayılı KHK’ nun 7, 8 ve 10. maddelerinde yazılı olan koşulları taşımadığını, bu nedenle hükümsüzlüğünün gerektiğini, bu patentin … sayılı patentten bölünmüş olduğundan ve … sayılı patentin hükümsüzlüğüne karar verildiğinden, bu patentten bölünen …sayılı patentin de hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğini. davalı adına tescilli …sayılı patentin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İstanbul 4. FSHHM’nin … E.-… K. ve 16/05/2014 tarihli kararı ile …Esas sayılı davanın İSTANBUL 3. FSHHM’nin … E. sayılı davası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
TPE kayıtları istenmiş, asıl davada HMK’nun 266. maddesi kapsamında bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
… 4. FSHHM aracılığıyla alınan 17/01/2012 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Davalıya ait Sağlık Bakanlığı İlaç Eczacılık Genel Müdürlüğüne ruhsat başvurusunda bulunulmuş ürünün, davacıya ait … sayılı Patentin bağımsız 1. ve 7. istemlerinin ve … sayılı Patent başvurusunun bağımsız 2. isteminin koruma kapsamında olduğu, bu ürünlerin üretilmesi veya ticari faaliyette kullanılmasının patentten doğan hakların ihlali niteliğinde olacağı kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Asıl dava: Davalı şirketin Sağlık Bakanlığından 25.08.2011 tarihinde ruhsat alarak ürettiği 1-hidroksi-2-(imidazol-1-il)etan -1, 1-difosfonik asit (zoledrorik asit) etken maddeli … isimli ilacın, davacı …’nin sahibi olduğu … ve… sayılı patentlere tecavüzünün 551 sayılı KHK’nun 137.maddesi uyarınca tespiti, önlenmesi, sonuçlarının ortadan kaldırılması istemine ilişkindir.
Birleşen İstanbul 1.FSHHM’NİN … Esas sayılı dava: … sayılı patentin hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine ilişkindir.
Birleşen İstanbul (kapatılan) 4.FSHHM’NİN … Esas sayılı dava: … sayılı patentin hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine ilişkindir.
ASIL DAVADA 19/07/2012 TARİHLİ DURUŞMANIN 2 NUMARALI ARA KARARINDA: “… Hükümsüzlük talepli açılan davaların sonuçlanmalarının beklenilmesine… ” karar verilmiştir.
6769 sayılı SMK 10/01/2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6769 sayılı SMK’ nun, 551, 554, 555 ve 556 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerin hükümlerinin uygulanması başlığını taşıyan geçici 1. maddesinin 2. fıkrasında “Bu Kanunun yayımı tarihinden önce yapılmış ulusal patent başvuruları ve faydalı model başvuruları, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat yükümlerine göre sonuçlandırılır… patent ve faydalı modellerin hükümsüz kılınmasında, başvuru tarihinde yürürlükte olan mevzuat hükümleri uygulanır.” hükmü gereğince hükümsüzlük değerlendirilmesi mülga 551 sayılı KHK doğrultusunda yapılmalıdır.
551 SAYILI PATENT HAKLARININ KORUNMASI HAKKINDA K.H.K.
- maddesinde “Yeni tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşlar, patent verilerek korunur.”hükmü,
- maddesinde “Patent Verilemeyecek Konular ve Buluşlar”
a-Keşifler, bilimsel teoriler, matematik metotları
b-Zihni, ticari ve oyun faaliyetlerine ilişkin plan, usul ve kurallar
c-Edebiyat ve sanat eserleri, bilim eserleri, estetik niteliği olan yaratmalar, bilgisayar yazılımları
d-Bilginin derlenmesi, düzenlenmesi, sunulması ve iletilmesi ile ilgili teknik yönü bulunmayan usuller
e-İnsan veya hayvan vücuduna uygulanacak cerrahi ve tedavi usulleri ile insan, hayvan vücudu ile ilgili teşhis usulleri.
Bu maddenin birinci fıkrasının (e) bendindeki hüküm bu usullerin herhangi birinde kullanılan terkip ve maddeler ile bunların üretim usullerine uygulanmaz.
Bu maddenin birinci fıkrasında sayılanlar için münhasıran koruma talep edilmesi halinde patent verilmez.
Aşağıda belirtilen buluşlar patent verilerek korunmaz:
a-Konusu kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı olan buluşlar.
b-Bitki veya hayvan türleri veya önemli ölçüde biyolojik esaslara dayanan bitki veya hayvan yetiştirilmesi usulleri.”
- maddesinde “Tekniğin bilinen durumuna dahil olmayan buluş yenidir.”
Tekniğin bilinen durumu, patent başvurusunun yapıldığı tarihten önce, buluş konusunda dünyanın herhangi bir yerinde toplumca erişilebilir yazılı veya sözlü tanıtım, kullanım veya bir başka yolla açıklanan bilgilerden oluşur.
Patent başvurusu tarihinde veya bu tarihten sonra yayınlanmış olan ve patent başvurusu tarihinden önceki tarihli Türk patent ve faydalı model belgesi başvurularının yayınlanan ilk metinleri tekniğin bilinen durumuna dahildir.”
- maddesinde buluşa patent verilmesini engellemeyen açıklamalar ( Bir buluşa patent verilmesini etkileyecek nitelikte olmakla birlikte, başvuru tarihinden önceki oniki ay içinde veya rüçhan hakkı talep edilmiş ise rüçhan hakkı tarihinden önceki oniki ay içinde buluş sahibi tarafından açıklama yapılmış olması buluşa patent verilmesini etkilemez)
- maddesinde “Buluş, ilgili olduğu teknik alandaki bir uzman tarafından, tekniğin bilinen durumundan aşikar bir şekilde çıkarılamayan bir faaliyet sonucu gerçekleşmiş ise, tekniğin bilinen durumunun aşıldığı kabul edilir.”
- maddesinde “Buluş, tarım dahil sanayinin herhangi bir dalında üretilebilir veya kullanılabilir nitelikte ise, sanayiye uygulanabilir olduğu kabul edilir.
- maddesinde ” Patent isteme hakkı, buluşu yapana veya onun haleflerine ait olup, başkalarına devri mümkündür.
Buluş birden çok kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, taraflar başka türlü kararlaştırmamışsa, bunlara müştereken ait olur.
Aynı buluş birbirinden bağımsız birden çok kişi tarafından aynı zamanda gerçekleştirilmişse, patent isteme hakkı, daha önce başvuru yapana veya diğerine göre rüçhan hakkı olana aittir.
Patent almak için ilk başvuran kişi, aksi sabit oluncaya kadar, patent isteme hakkının sahibidir.”
- maddesinde “Patentin verilmesi işlemleri sırasında, patent isteme hakkının gerçek sahibi olduğunu, 11 inci maddenin birinci fıkrası hükmüne göre, iddia eden kişi, başvuru sahibinin hak sahipliğine karşı, 129 uncu madde hükmüne göre, dava açabilir. Patent isteme hakkının başvuru sahibine ait olmadığı Enstitü nezdinde iddia edilemez. Dava sonucunda hak sahipliği iddiasının davacı lehine sonuçlanması halinde, kararın kesinleşmesinden itibaren üç ay içinde, hak sahibi aşağıdaki hususlardan birinin yapılmasını talep edebilir:
a-Gasbın söz konusu olduğu dava konusu önceki patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve işlem görmesini isteyebilir.
b-Aynı rüçhan hakkından yararlanarak aynı buluş için yeni bir patent başvurusu yapabilir. Bu başvuru ilk başvurunun tarihi itibariyle işlem görür. Bu durumda, gasbın söz konusu olduğu başvuru hükümsüz kalır.
c-Gasbın söz konusu olduğu başvurunun red edilmesini talep edebilir.
Bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 45 inci maddesinin üçüncü fıkrası hükmü, bu maddenin birinci fıkrası hükümlerine göre yapılacak her yeni başvuru için uygulanır.
Birinci fıkra hükmüne göre patent isteme hakkını belirlemek için açılan davanın sonuçlanmasına kadar başvuru, davacının rızası olmadan geri alınamaz. Davacının talebi red edilmişse başvurunun ilanından kararın kesinleşme tarihine kadar; talep kabul edilmişse kararın kesinleşme tarihinden itibaren üç aylık bir süre ile patentin verilmesi işlemleri mahkeme tarafından ertelenir.”
- maddesinde “Patent başvurusu, sadece bir tek buluşu veya genel nitelikte bir ana buluş fikri etrafında gerçekleştirilmiş olan ve birbirlerine bu ana buluş fikri ile bağlı birden çok buluşu içerir.”hükmü, (Ana istem ve bağımlı istem)
- maddesinde “Tarifname buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda uzman olan bir kişi tarafından buluşun uygulanabilmesini sağlayacak nitelikte açık ve yeterli yazılır.”
- maddesinde “Başvuru bir veya birden çok istemi içerir. İstem veya istemler buluşun korunması istenilen unsurlarını tanımlar. Her istem açık ve öz olmalıdır. İstem veya istemlerin dayanağı tarifnamedir. İstem veya istemler tarifnamede tanımlanan buluşun kapsamını aşamaz.”
- maddesinde ” Patent başvurusu veya patentten doğan korumanın kapsamı istem veya istemler ile belirlenir. İstem veya istemler tarifname ve resimler esas alınarak yorumlanır. İstem veya istemler, bir yandan patent başvurusu veya patent sahibine hakkı olan korumayı sağlayacak ve diğer yandan üçüncü kişilere de korumanın kapsamı açısından makul bir düzeyde kesinlik ifade edecek şekilde birlikte yorumlanır.”
129.maddesinde “Aşağıdaki hallerde patentin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir:
a – Patent konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. ila 10. maddelerinde belirtilen, patent verilebilirlik şartlarına sahip olmadığı ispat edilmişse;
b – Buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alanda bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse;
c – Patent konusunun, yapılmış olan başvurunun kapsamı dışına çıktığı veya patentin 45. madde anlamında ayrılmış olan bir başvuruya veya 12. maddeye göre yapılan bir başvuruya dayandığı ve onların kapsamlarını aştığı ispat edilmişse;
d – Patent sahibinin, 11. maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı ispat edilmişse.
Patent sahibinin,11. maddeye göre patent isteme hakkına sahip bulunmadığı hakkındaki iddia ancak, buluşu yapan veya halefleri tarafından ileri sürülebilir. Bu durumda bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 12 . maddesi hükmü uygulanır,
Hükümsüzlük nedenleri patentin sadece bir bülümüne ilişkin bulunuyorsa, sadece o bölümü etkileyen istem veya istemlerin iptali suretiyle, kısmi hükümsüzlüğe karar verilir. Bir istemin kısmen hükümsüzlüğüne karar verilemez.
Kısmi hükümsüzlük sonucu, patent ile korunan buluşun iptal edilmeyen istem veya istemleri, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 5. ila 7. madde hükümlerine uygun olması halinde, patent bu kısım için geçerli kalır.” hükümleri mevcuttur.
İstanbul 2.FSHHM’nin … E…. K. ve 21/06/2017 tarihli kararı istenmiş, incelendiğinde : … ve … sayılı patentlerin hükümsüzlüğü ve sicilden terkinine karar verildiği, kararın 25/05/2021 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
ASIL DAVADA :
Davaya dayanak …ve … sayılı patentlerin hükümsüzlüğüne karar verildiğinden davanın reddine, BİRLEŞEN DAVALARDA : Hükümsüzlüğü talep edilen …ve ..sayılı patentlerin yargılama aşamasında hükümsüzlüğüne karar verildiğinden, dava konusuz kalmış olmakla birleşen davalarda karar verilmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere
1- ASIL DAVA OLAN …E. SAYILI (önceki esas …, ilk esas İstanbul Kapatılan 3. FSHHM’nin… ) DAVANIN REDDİNE
2-BİRLEŞEN İSTANBUL 1. FSHHM’NİN … E. SAYILI DAVASINDA;Hükümsüzlüğü talep edilen … sayılı patentin yargılama aşamasında hükümsüzlüğüne karar verildiğinden, dava konusuz kalmış olmakla bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
3-BİRLEŞEN İSTANBUL (KAPATILAN) 4. FSHHM’NİN … E. SAYILI DAVASINDA; Hükümsüzlüğü talep edilen … sayılı patentin yargılama aşamasında hükümsüzlüğüne karar verildiğinden, dava konusuz kalmış olmakla bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
ASIL DAVADA
1-80,70 TL ilam harcından, peşin harcının mahsubu ile eksik 62,30-TL harcın davacılardan tahsiline,
2-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
3-Davacıların yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafın yaptığı 18,40-TL peşin harç, 36,80-TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 55,20-TL nin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talepleri halinde iadesine,
BİRLEŞEN İSTANBUL 1.FSHHM’NİN … E. SAYILI DAVASINDA
1-80,70 TL ilam harcından, peşin harcının mahsubu ile eksik 62,30-TL harcın davalılardan tahsiline,
2-Tarafların haklılık durumu dikkate alınarak Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davacının yaptığı 21,15 TL başvuru harcı, 21,15 TL peşin harç, 150 -TL tebligat ve müzekkere masrafı olmak üzere toplam 192,30 TL nin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talepleri halinde iadesine,
BİRLEŞEN İSTANBUL (KAPATILAN)4.FSHHM’NİN … E. SAYILI DAVASINDA
1-80,70 TL ilam harcından, peşin harcının mahsubu ile eksik 65,50-TL harcın davalıdan tahsiline,
2-Tarafların haklılık durumu dikkate alınarak Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 7.375,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davacının yaptığı 25,20 TL başvuru harcı, 25,20 TL peşin harç, 18 -TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 68,40 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talepleri halinde iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF YASA YOLU AÇIK olmak üzere verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 17/03/2022
Kaynak: Yargıtay
