İstanbul 1. FSHM 2015/136 E. Patente Tecavüz Tespiti ve Önlenmesi Kararı

ESAS NO : 2015/136 Esas
KARAR NO : 2019/173

DAVA: Patente Tecavüz ve haksız rekabetin tespiti önlenmesi

DAVA TARİHİ : 26.06.2015
KARAR TARİHİ : 16.04.2019

Mahkememizde görülen Patentin Hükümsüzlüğü,Sicilden Terkini ve PatenteTecavüz ve haksız rakabetin tespiti önlenmesi davasının açık yargılaması sonucunda;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ;

BİRLEŞEN DAVADA;

İDDİA;

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin uzun yıllardan bu yana havuz ekipmanları imalatı yapmakta olduğunu ve sektörünün öncü ve lider firmalarından olduğunu, davalı yan ise kendi buluşları olduğunu iddia ettiği ledli … havuz aydınlatma lambası için … sayı ile patent tescil başvurusunda bulunduğunu ve başvurunun patentlenebilirliğine karar verildiğini, müvekkili ile davalı arasında daha önce ticari ilişki mevcut iken, sonraları bu ilişkinin bozulması neticesinde davalının kendi buluşları olduğunu iddia ettiği ampüllerin, müvekkili tarafından taklit edilerek imalatının yapıldığı idiasıyla müvekkili şirket yetkilisi hakkında haksız rekabet suçundan cezalandırılması için şikayetçi olduğunu ve … 25. Asliye Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyası ile yapılan yargılama sonunda, müvekkili ürünü ile davalı yan ürününün haksız rekabet içinde olmadığı, birbiri ile karıştırılma ihtimalinin bulunmadığı ve ayrıca davalının … sayılı patent başvurusunun buluş niteliği olmadığından, taklit edilmesinin de söz konusu olamayacağının belirtildiğini, neticede de müvekkili şirket yetkilisinin söz konusu davada beraat ettiğini ve ceza dosyasında da belirtildiği üzere, davalı yana ait patentin buluş niteliğinde olmaması nedeniyle hükümsüzlüğünün talep edilmesi gerektiğini iddia ederek, davalı şirket adına … sayı ile koruma altına alınmış olan ledli … havuz aydınlatma lambasının patent korumasının sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMA;

Davalı vekili cevap dilekçesi ile, hükümsüzlüğü talep edilen patentin dava tarihinde tescilli olmadığını, hükümsüzlük sebeplerinin davacı yanca izah edilmediğini, taleplerin açık olmadığını, müvekkili patentin buluş basamağına haiz olmadığına mesnet gösterilen … 25. Asliye Ceza Mahkemesinin … Esas sayılı dosyasından verilen kararın henüz kesinleşmediğini, bununla birlikte davacı yanın müvekkilinin hangi sebeple patent korumasından yararlanacak nitelikte olmadığını hukuki bir gerekçeye oturmadığını, iddia ve taleplerini ispatlayamadığını, ayrıca dosyaya delil olarak sundukları delillerin dahi davacı yanın müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz ettiğini gösterdiğini ve taleplerin yersiz olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
ASIL DAVADA

İDDİA;
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı yanın müvekkili firma adına tescilli aşamasında olan … kod numarası ile … sınıfı alüminyum soğutma gövdeli havuz ampulü buluş başlıklı patentten doğan haklarına tecavüzün tespiti meni durdurulması ve önlenmesine davalı yanın haksız fiillerinin tespitine haksız rekabetin menine haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun ortadan kaldırılmasına , ihtiyati tedbire karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMA;

Davalı vekili cevap dilekçesi ile; asıl davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE

Dava konusu uyuşmazlık birleşen davada; davalı adına tescilli … sayılı “… sınıf alüminyum soğutma gövdeli havuz ampulü” buluş başlıklı patentin buluş niteliği taşımadığı ve patentlenebilirlik şartlarını taşımaması nedeniyle korunmasının mümkün olmadığı iddiası ile hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine karar verilmesi talepli olup, asıl davada uyuşmazlık ise; … sayılı patente, davalı yanın havuz ampulü ürünü sureti ile tecavüzde ve haksız rekabette bulunduğunun tespiti ile men ve ref’i taleplidir..

İstanbul 3. FSHHM’nin 2016/102 esas/ 2017/17 karar sayılı birleştirme kararı ile; HMK 166/1-4 maddesi gereğince, dosyanın İstanbul 1 FSHHM’nin 2015/136 Esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiş ve yargılamaya mahkememizde devam edilmiştir.

Türk Patent ve marka kurumundan patent başvuru belgesi ile patentin geçirdiği aşamaları gösteren kayıtları celp edilmiştir. Davacının … B numaralı incelemeli patent için patent başvurusunun 17.01.2012 tarihinde yapıldığı, başvurunun 21.12.2012 tarihinde yayına gönderildiği, istem değişikliği nin onaylandığı, 17.06.2015 tarihinde 2.incelemeye gönderildiği, 3.2.2016 tarihinde 2.inceleme raporunun olumlu geldiği, ilanın 21.6.2016 tarihinde yapıldığı, patentin iki istemli yeni hali ile kurum nezdinde 17.1.2012 tarihinden itibaren 20 yıl süre ile tescil edildiği anlaşılmıştır.

Ceza yargılamasına konu olan dosyalar uyap sisteminden celp edilmiştir.

HMK 266. madde gereğince bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.

Bilirkişiler patant vekili …, DR … ve sektör bilirkişi …’ın müşterek raporlarında; … e ait aydınlatma armatürünün … e ait … nolu İncelemeli patent belgesinin koruma kapsamına girdiğini,raporlarının bölüm b-2′ de belirtilen nedenlerden ötürü haksız rekabet halinin söz konusu olmadığını, hükümsüzlüğü talep edilen davalıya alt … no.lu İncelemeli patent belgesinin İstemlerinin (İstem 1-2} başvuru tarihi Kibarıyla yenilik İçermediğinin ispatlanamadığını bildirmişlerdir.

Davalı ise … 25. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … E. Sayılı dosyasında görülen yargılamada aldırılan raporların dosyaya sunulduğunu ve davalı şirketin ürünü ve davacı … Ltd. Şti.’nin ürününün haksız rekabet içinde olmadığı, birbiri ile karıştırılma ihtimalinin bulunmadığı ve ayrıca davacı … Ltd. Şti.’nin … no.lu patent başvurusunun buluş niteliğinde olmadığından taklit edilmesinin de söz konusu olmayacağı belirttiklerini,şirketin yetkilisi …’in … 25. Asliye Ceza Mahkemesi’nin … E. sayılı dosyasında görülen yargılama sonucu BERAAT ettiğini bildirmiştir.

Davacı ise dava konusu … kod numaralı incelemeli patent için patent başvurusunun davacı yanca 17.01.2012 tarihinde yapıldığı ve 17.06.2015 tarihinde 2.incelemeye gönderildiği,kurum tarafından incelemeli olarak yapılan patent başvurularının incelenmesinin uzun sürdüğünü, …’de yapılan ceza yargılamasında Ceza Mahkemesi tarafından yapılan verilen beraat kararının haksız rekabete ilişkin olarak yapıldığını, ivedi olanak tedbir kararı verilmesi gerektiğini beyan etmiş, mahkememizin 29.3.2016 tarihli ara kararı ile; Davalı şirketin yetkilisi … hakkında … Asliye Ceza Mahkemesi’nde … Esas sayılı davada alınan bilirkişi raporlarında davalı şirket ürünlerinin …Tic. Ltd. Şti.’ne ait … nolu patent başvuru kapsamında kaldığı ancak başvuruya ilişkin işlemlerin devam ettiği ve başvurunun bu haliyle patentlenmesinin olası görülmediği gerekçesiyle beraat kararı verilmiş ise de Mahkememizce yazılan 03/02/2016 günlü yazı gereğince TPE’nin 16/03/2016 günlü cevabi yazısı ekinde gönderilen …
nolu patent dokümanından başvurunun patentlenebilirliğine karar verilmiş olup 551 Sayılı KHK.’nın 82.maddesi gereğince patent başvurusunun ilandan itibaren başvuru sahibinin patent korumasından yararlanması ve … Asliye Ceza Mahkemesine sunulan 23/01/2014 günlü bilirkişi raporunda davalı şirketin ürünün davacıya ait patent başvuru kapsamında kaldığının kabul edilmesi nedeniyle 551 Sayılı KHK.’nın 82. ve 136.maddesine göre patent sahibinin izni olmadan buluş konusu ürünün kısmen veya tamamen üretilmesi patent haklarına tecavüz için yeterli olup ayrıca tüketicinin ürünü karıştırma ihtimalinin bulunup bulunmadığı hususu patent tecavüz davasında esasa etkili olmayıp patent konusu buluşun izinsiz kullanılması başlı başına patent haklarını ihlale yeterli olduğundan 30.000 TL nakit veya kesin ve süresiz banka teminat mektubu karşılığında; davalının … nolu davacı patentine konu buluşun üretim satış ve pazarlanmasının tedbiren önlenmesine karar verilmiştir

Dosyada toplanan tüm deliller, ceza yargılamasının haksız rekabete ilişkin olması, yargılama sonucunda verilen hükmün içerik ve dayanağına göre mahkememizi bağlamadığı, davacının patentine konu ürün ile davalı ürününün incelendiği mahkememizce görev verilen bilirkişi rapor kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde; Davalıya ait bulunan aydınlatma armatürünün davacının incelemeli patent belgesinin koruma kapsamına girdiği,Hükümsüzlüğü talep edilen davacı firmaya ait incelemeli patentin istemlerinin başvuru tarihi itibari ile yenilik kriterini haiz olduğu hususu toplanan yargılama ile subuta ermiştir.

Bilirkişilerce davalı ürün örneği üzerinden yapılan inceleme neticesinde davalının ürününün davacıya ait patentte yer alan tüm istemler bakımından patentin koruma kapsamında kaldığını bildirmişlerdir.

Birleşen davada davacı Led ışıkların soğutulmasının başkaca bir yolu olmayıp, hızlı soğuması adına mutlaka Alüminyum plak kullanılması gerekmekte olduğundan yalnızca havuz aydınlatma armatürlerinde değil, tüm aydınlatma elemanlarına sistemin bu şekilde çalıştığını, …Tic. Ltd. Şti.’nin … no.lu patent başvurusunun buluş niteliğinde olmadığını beyan ederek rapora itiraz etmişse de; patenti hükümsüz kılıcak dayanak Doküman sunulmadığı anlaşılmaktadır.

Bilirkişilerce isabetli bir şekilde her istemin, bağımsız istem- bağımlı İstem olup olmadığı açısından İnceleme yapılmıştır. Zira bağımsız ve faydalı modele asıl yenilik özelliğini katan fonksiyonu ihtiva eden isteme bir tecavüz var ise patente tecavüzün varlığı kabul edilecektir.

Davacıya ait 04-03-2005 başvuru tarihli, … no.lu incelemeli patent belgesi “… sınıfı alüminyum soğutma gövdeli havuz ampulü” buluş başlığı ile verilmiştir. Buluş konusu özet olarak “Havuz aydınlatma armatürlerinde kullanılan halojen içerikli … sınıfı ampulün enerji tasarrufu ve uzun ömür sağlanabilmesi için … ampul formunda üretilen LED ile çalışan bu ampul, Ledlerin soğumasını sağlayan orta alüminyum soğutucu parça(4) ve alt enerji giriş parçası (6) dahil toplam sekiz parçadan oluşmaktadır. Bu ampul normal halojen ampulün 300w./saat lik eneıjl tüketimini 18w./saate düşürerek yüksek enerji tasarrufu sağlamaktadır. Parçalar (1,2,3,4,5,6,7) birbiri üzerine montaj edilerek IP68 koruma sınıfı sağlamaktadır.” şeklinde ifade edilmiştir.

Dava konusu incelemeli patent belgesine ait resimler ve unsur listesi Resim 1 de bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak gösterilmiştir.

Yine raporda davacıya ait patent belgesinden doğan hakları ihlal ettiği iddia edilen katalog ve dosyaya ibraz edilen ürün , … incelemeli patent belgesinin istemleri İle karşılaştırılmış ve bunların koruma kapsamı içerisine girip girmediği incelenmiştir. Bilirkişilerce İstem 1 ve 2 yi oluşturan tum unsurların ve de belgede referans listesinde açıklananda tüm unsurların incelenen davalı ürün üzerinde var oluğu tespit edidiğinden asıl davada davacının patentine tecevüz söz konusudur.

Davacı huzurdaki davada haksız rekabete dayalı olarak da talepde bulunmuştur. Ancak bilirkişi raporunda TTKm.57/b.5 anlamında iltibasın varlığından söz edebilmek için dava konusu ürünlerin müşterilerinin raporda belirtilen benzerlikler neticesinde aldanıp aldanmayacakları yani söz konusu benzerlikler neticesinde birinin yerine diğerini alıp almayacaklarının tespitine gerek olduğunu, bu yönden sektör bilirkişisininde incelemesi sonucunda; dava konusu ürünlerin muhtemel alıcılarının bu alanda faaliyet gösteren belli bir tecrübeye Havuz sektöründe faaliyet gösteren kimseler olduğundan aydınlatma armatürü seçerken, marka, Ömür, işlev, teknik performans, kalite ve fiyat gibi çeşitli unsurları dikkate alarak tercihte bulunacaklarından ve davacı … nun üretmiş olduğu armatürler günlük tüketim mallarından olmadığı için özel amaçlı aydınlatma armatürleri olduklarından Alıcıların söz konusu ürünü almadan önce üreten şirketin adı veya markasını, teknik özelliklerini, referanslarını, fiyatını, teknik performansım vb. Niteliklerini inceledikten sonra tercihlerini kullanacaktalarından tüketicinin bir hataya düşülmesi de mümkün bulunmadığından keza davalıların ürünleri üzerinde kendi markalarınında açıkça görülebilmekte olup bu ürünlerin menşei hususunda tereddüt bulunmadığından somut olayda haksız rekabetin söz konusu bulunmadığı anlaşılmış bu yöndeki talebin reddire karar verilmiştir.

Birleşen Davada Esas Davacıya Alt … no.lu İncelemeli Patent Belgesinin Hükümsüzlüğü kapsamında dosyaya sunulan … 25, Asliye Ceza Mahkemesine ve 4.Sulh Ceza Mahkemesi ne sunulan Bilirkişi raporlarının dava konusu inceleme patentin yenilik İncelemesi için bir delil olma özelliğine sahip bulunmadığı hususu anlaşılmıştır. Hükümsüzlüğü talep edilen davalıya alt TR … Y no.lu İncelemeli patent belgesinin İstemlerinin (İstem 1-2} başvuru tarihi itiibarıyla yenilik İçermediği ispatlanamadığından birleşen davanın reddine karar verilmesi gerekmiştir.

Toplanan deliller, Türk Patent ve marka kurumundan celp edilen … numaralı patent tescil dosyası, … 25.Asliye Ceza Mahkemesinin … esas sayılı dosyasına ait uyap kayıtları ile taraflarca sunuan ürün ve kataloğlar, Bilirkişiler patent vekili …, DR … ve sektör bilirkişi …’ın hükme dayanak alınan raporları bir bütün olarak incelendiğinde;Davacının … nolu tescilli patentinden doğan haklara davalı yanca gerçekleştirilen tecavüzün tespiti, men’i, maddi durumun ortadan kaldırılmasına, mahkemememizce verilen tedbirin devamına, karar kesinleştiğinde sunulan teminat maktubunun davacıya iadesine, Haksız rekabete dayalı taleplerin reddine, birleşen davanın reddine karar verilerek yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre aşağıdaki şekilde hüküm oluşturmak gerekmiştir.

HÜKÜM;

Yukarda açıklanan gerekçe kapsamına göre,

I-ASIL DAVANIN KISMEN KABULÜNE KISMEN REDDİNE,

A-Davacının … nolu tescilli patentinden doğan haklara davalı yanca gerçekleştirilen tecavüzün tespiti, men’i, maddi durumun ortadan kaldırılmasına
mahkemememizce verilen tedbirin devamına, karar kesinleştiğinde sunulan teminat maktubunun davacıya iadesine,
B- Haksız rekabete dayalı taleplerin reddine,
1-44,40 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 16,70 TL harcın davalıdan tahsiline,
2-Kabul edilen patente yönelik tecavüzün tespiti, Men’i, durdurulması talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.931,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Reddedilen Patente yönelik haksız rekabetin tespiti talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davacı tarafın yargılama giderlerinden olan 27,70 TL başvuru harcı 27,70 peşin harç 210 TL tebligat ve müzekkere masrafı, 1200 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.465,40 TL yargılama giderinin taktiren 2/3 ünün davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı tarafın yargılama giderlerinden olan 42,00-TL tebligat ve 1200 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1242 TL yargılama giderinin takdiren 1/3 ünün davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,

II- BİRLEŞEN DAVANIN REDDİNE,

1-44,40 TL ilam harcının peşin harçtan mahsubu ile eksik kalan 15,20 TL harcın davacıdan tahsiline,
2-Davanın reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 3.931,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
3-Davacı yan tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
dair karar davacı -birleşen davada davalı vekilinin yüzüne karşı, davalı birleşen davada davacının yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 HAFTA içerisinde İSTİNAF YASA yolu açık olmak üzere karar verilip tefhim kılındı, hazır olanlara duruşma zaptından örnek verildi. 16/04/2019

Kaynak: Yargıtay