Diyarbakır’da çiftçilikle geçimini sağlayan ilkokul mezunu Abdurrahman Uludağ (52), 7 yılını verdiği bir çalışma sonucu biçerdöverin arkasına raylı sistemle monte edilebilen ”sap toplamalı saman makinesini” icat etti.
İcat ettiği makinesinden beklediği sonucu elde eden ve Türk Patent Enstitüsüne başvuran Uludağ’ın (52) yaptığı makine, 2007 yılında patent alma hakkı elde etmesi üzerine de Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığındaki teknik personelince gerçekleştirilen test aşamasından da tam not aldı. Bunun üzerine Diyarbakır kurduğu BÇR Uludağ Fabrikasında seri üretime başlayan Uludağ’ın bu icadı, tarımsal üretimde verimliliğin artırılması ve çiftçinin teknolojiyle tanışması amacıyla bakanlıkça ”yüzde 50 hibe desteği” verilen tarım makineleri kapsamına alındı.
Kara saban yerini teknolojiye bıraktı. Uludağ, geçmiş yıllarda bölgede zor koşullarda tarımsal üretim yaptıklarını belirterek, traktörün bile bulunmadığı kendi çocukluğu döneminde dedesinin sabanına bağladığı hayvanlarla tarlasını sürmesine tanıklık ettiğini söyledi. Bu durumun yıllarca hep kendisini üzdüğünü, bu nedenle çiftçinin yükünü azaltacak teknolojik bir makine icat etmek için kolları sıvadığını, satın aldığı ikinci el bir biçerdöver üzerinde çalışma yapmaya başladığını dile getiren Uludağ, şunları anlattı: ”Yaptığım ilk uygulamayla makineyi saman toplayacak hale getirdim, ardından bunu traktörün dışında son model biçerdöverlere monte edilecek şekilde bağımsız bir ‘sap toplamalı saman makinesine’ dönüştürdüm.
Ailemin de desteğiyle uzun gayretlerimiz sonucu bunu başardık. Bu makine raylı sistem sayesinde 15 dakikada biçerdövere takılıp çıkarılabiliyor. Yaklaşık 21 bin liraya satışa sunduğumuz makineye, çiftçiler yoğun talep gösteriyor. Artık bölgede hemen hemen her köyde en az bir sap toplamalı saman makinesi var. Bazı çiftçiler 2 veya 3 tane alıyor. Bölgenin dışında Çankırı, Ankara, Konya, Karaman, Afyon ve Kütahya gibi illerden gelen talepleri de karşılamaya çalışıyoruz. Bakanlık 2008 yılından bu yana bu makineyi alan bin 134 çiftçiye yaklaşık 7 milyon 42 bin lira hibe desteği verdi.
Anız yakımını önlüyor. Uludağ, buğday başta olmak üzere mercimek ve arpanın hasadında kullanılan makinenin hasat edilen üründe kaybı önlediğini söyledi. Önceki yıllarda biçerdöver ile tarlaya girildiğinde sap ve samanın tarlada kaldığını, bu nedenle çiftçinin toprak üzerinde kalan bu anızı yaktığını hatırlatan Uludağ, anızın yakımının çevreye büyük zarar verdiğini belirtti. Sap toplamalı saman makinesinin, buğdayı dipten biçmesi nedeniyle hem samanı tarlada bırakmadığını hem de buğdayı temiz bir şekilde biçtiğini anlatan Uludağ, şöyle dedi: ”Eskiden düz biçerdöver ile hasat yapılırken, makinenin tarlada hızlı ilerlemesi nedeniyle ürüne zarar vererek, kayıplara neden oluyordu. Bunun üzerine çiftçi tarlaya düşen sapı yakmak zorunda kalıyordu. Bu makine tarlada yavaş ilerlediği için buğdayı tam kökünden biçiyor, ürün kaybını önlüyor. Aynı zamanda tarlada saman ve sap kalmıyor. Tarlada sap kalmadığından hasadın ardından tarlada hemen çift sürülebiliyor. Eskiden hasat sonrası yakılan anızlar nedeniyle bölge savaş alanına dönüyordu. Anız yakılmasının önüne geçen bu sistemin faydaları görüldükçe talep eden çiftçi sayısı da arttı. Yaklaşık 500 kilogram buğdaydan verim alınan bir arazide 1 ton da saman toplanmış oluyor. Samanın de geri dönüşümünü sağlayarak çiftçiye önemli bir kazanç sağlamış olduk. Makine ekipman desteği kapsamında alınan ve Diyarbakır Valiliğince bir genelge doğrultusunda zorunlu hale getirilen sap toplamalı saman makinesi, Diyarbakır’da anız yakılmasını yüzde 70 oranında azalttı.
Yeni icat üzerine çalışıyor. Yeni ürünler yapmak için çalışmalar olduğunu belirten Uludağ, ”Yeni makinelerin icadı konusunda çalışmalarımız sürüyor. Traktöre bağlı olmadan bağımsız bir balya makinesi üretip patentini almak için çalışıyorum. Önümüzdeki dönemde bu makineyi test etmeye başlayacağız. Başarılı olmamız halinde patentini almak için başvuruda bulunacağız. Bunun yanı sıra tabla ve saman römorku ile ekim mibzeri gibi tarımsal aletleri de üretiyoruz. Tüm çabamız çiftçileri teknolojiyle buluşturarak, tarımsal üretimi ve verimliliği artırmaktır. Bölge çiftçisi artık teknoloji üretiyor” dedi.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü Mehmet Ali Koçkaya, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğünce 32 çeşit tarımsal makine ve ekipmana hibe desteği verildiğini, bu makinelerden 32’sine bölgedeki çiftçilerin yoğun talep gösterdiğini söyledi. Bu makinelerden birinin de ”sap toplamalı saman makinesi” olduğunu ifade eden Koçkaya, çiftçilerin yoğun talep gösterdiği bakanlığın da hibe desteği kapsamına alarak kullanımını yaygınlaştırdığı bu makinenin mucidinin Diyarbakırlı bir çiftçi olmasının gurur verici olduğunu belirterek, şöyle dedi: ”Bu makinenin katma değeri çok. Bu makine anız yangını gibi vahim bir sorunu ortadan kaldırıyor. Hem de bölgede gelişmekte olan hayvancılık sektörüne saman girdisi sağlıyor. Çiftçimizi kutluyor ve başarısından dolayı tebrik ediyorum. Çiftçimiz kendisine yakışanı yaptı. Böyle bir makineyi icat edip, patentini alan çiftçinin Diyarbakır’dan olması bizi gururlandırıyor. Artık çiftçilerimiz mucitliği ve aldığı patentlerle adından söz ettiriyor. Bunun örneklerinin artmasını diliyorum” dedi. Bağpınar köyünde çiftçilik yapan Fikret Güzelsoy ise satın aldığı sap toplamalı saman makinesinden çok memnun kaldığını ifade ederek, yeni satın aldığı biçerdöver için de bir sap toplamalı saman makinesi almak için talepte bulunduğunu söyledi.
