11. Hukuk Dairesi  2016/8523 E. 2017/2088 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ : … FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada … Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 12/05/2016 tarih ve 2015/98-2016/66 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacının İddia ve Görüşleri

Davacı vekili, müvekkilinin 2010/07003 nolu “Hava soğutmalı soğutucular için soğutma sistemi ve yöntemi” adlı incelemesiz patentin ve 2010/32375 nolu “…” markasının sahibi olduğunu, patentli enerji tasarrufu sistemini bir firmaya tesis edip teslim ettiğini, davalı …’in aralarındaki ortaklık döneminde konuyu bildiğini ve müvekkilinin kurduğu şirkette davalıya da hisse verildiğini, ancak davalının haksız eylemlere başlayarak patentli sistem hakkında yabancı firmalarla görüştüğünü, davalının bu arada …’ye 2014/08811 no’lu patent başvurusunu yaptığını, taklit niteliğindeki sistemi “… …” adı ile … kurmuş olduğunu, davalının eyleminin patent isteme hakkının gaspı olduğunu ileri sürerek bu durumun tespitini talep ve dava etmiştir.

Davalının İddia ve Görüşleri

Davalı vekili; davacının incelemesiz patent sahibi iken inceleme talebinde bulunduğunu, bu başvurunun inceleme aşamasında olduğunu, müvekkilinin patent tescil başvurusu sürecinin de devam ettiğini, bir gaspın söz konusu olmadığını savunmuştur.

Yerel Mahkeme Kararı

Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davacının 2010/07003 no’lu ile 28/03/2010 tarihinde başvurarak buluşu 21/08/2013’de yayınladığı ve 22/07/2013’de incelemesiz patent verildiği, 10/12/2014 tarihinde incelemeli patent talebinde bulunduğu ve sürecin devam ettiği, davalının da incelemesiz patent sahibi olduğu, tarafların patentlerinin aynı teknik alana ait olduğu ve aynı/eşdeğer olduğu, … Maden İşletmesi’nde davalı tarafça kurulan sistem ile davacı patentinin yapısal benzerlik ve çalışma prensipleri açısından aynı olduklarının tespit edildiği, davalı patentinin gasp nedeniyle reddi gerektiği gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı tarafın henüz başvuru aşamasında olduğu anlaşılan 2014/08811 nolu patent talebinin davacıya ait 2010/07003 nolu ve 23/08/2010 tarihli patent başvurusunun gaspı niteliğinde olduğunun tespitine, sair talebin reddine karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

Yargıtay Kararı

1) Davacı, davalı tarafından yapılan 2014/8811 sayılı patent başvurusunun 2010/7003 sayılı patenti ile korunan buluşun taklidi olup, 551 sayılı KHK 12. maddesi uyarınca davacıya ait patent isteme hakkının gaspı niteliğinde olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.

Dosyada mevcut başvuru ve patent dökümanlarına göre, davacı işbu davanın açıldığı 15/07/2015 tarihinden önce … nezdinde yapmış olduğu 23/08/2010 tarihli başvuru sonucu 2010/7003 sayılı incelemesiz patent belgesi sahibidir. Davacı, 551 sayılı KHK 60/son fıkrası uyarınca 10/10/2014 tarihinde söz konusu inccelemesiz patenti için inceleme talebinde bulunmuştur. Yine, 23/08/2010 tarihli patent başvurusundan doğan rüchan hakkı ile 19/08/2011 tarihinde … (Patent İşbirliği Anlaşması) ve … (Avrupa Patent Sözleşmesi) hükümlerine dayalı Uluslararası ve … … başvurularında bulunduğu anlaşılmaktadır.

Davalı da, 24/07/2014 tarihinde … nezdinde uyuşmazlık konusu olan 2014/8811 sayılı incelemeli patent başvurusunda bulunmuştur. Dosyaya sunulan belge örneğine göre mahkemenin temyize konu işbu kararından sonra da …’nin 07/12/2016 tarihli kararı ile dava konusu 2014/8811 sayılı davalı başvurusuna incelemeli patent verilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.

551 sayılı KHK’nın 12. maddesi uyarınca patent verilmesi işlemleri sırasında patent isteme hakkının gerçek sahibi olduğunun 11. maddesinin 1. fıkrası hükümlerine göre iddia eden kişi, başvuru sahibinin hak sahipliğine karşı 129. madde hükümlerine göre patent isteme hakkının gaspı davası açabilir ve (a) gasbın söz konusu olduğu önceki patent başvurusunun kendi başvurusu olarak kabul edilmesini ve işlem görmesini isteyebilir veya (b) aynı rüchan hakkından yararlanarak yeni bir patent başvurusu yapabilir, ya da (c) gaspın söz konusu olduğu başvurunun reddini talep edebilir.

Madde metninden de anlaşılacağı üzere, patent isteme hakkının gasbı davası ancak gerçek hak sahibi olduğunu ileri süren kişi tarafından kendisinden önce patent başvurusu yapan kişi aleyhine açılabilir. Başka bir deyişle, önceki tarihte patent başvurusu yapan bir kişi daha sonra başvuru yapan kişiye karşı aynı buluşa ilişkin olduğu iddiasıyla patent isteme hakkının gaspı davası açamaz.
Somut uyuşmazlıkta da, davacı … nezdinde önceki tarihli başvuru sonucu incelemesiz patent sahibi olduktan sonra bu başvurunun rüçhanına dayalı Uluslararası ve Avrupa Patenti başvurularında bulunmuştur. Yine, 551 sayılı KHK 60/son maddesi uyarınca da incelemesiz patentinin incelemeli patente dönüştürülmesi için inceleme talep etmiştir. Davalı tarafından yapılan 24/07/2014 tarih ve 2014/8811 sayılı patent başvurusunun ise sonraki tarihli başvuru olduğu şüphesizdir. Bu durumda, davacı, dava konusu 2014/8811 sayılı başvuruya konu buluştaki istemlerin kendisinin önceki tarihli incelemesiz patentin kapsamındaki buluşun taklidi olduğunu ileri sürerek sonraki tarihli başvuruya karşı 551 sayılı KHK 62 vd. maddeleri itiraz etmek ve tescil halinde de hükümsüzlük davası açmak haklarına sahiptir. Bu bakımdan, mahkemenin 551 sayılı KHK’nın 12. maddesine dayalı hüküm tesisi isabetli bulunmamaktadır.
Öte yandan 551 sayılı KHK’nın 82 ve 136/son maddeleri uyarınca patent başvurusunun ilgili bültende yayınlandığı tarihten itibaren ve başvuru yürürlükte kaldığı sürece, bu KHK hükümlerine göre verilen patentlerin sahiplerine tanınan koruma patent başvurusu sahibi içinde tanınır.

Davacı, başlangıçta 2010/7003 sayılı incelemesiz patent sahibi iken işbu dava açılmadan önce aynı buluş için inceleme talebinde bulunduğuna göre 551 sayılı KHK 60. maddesi uyarınca incelemesiz patenti artık incelemeli patent başvurusuna dönüşmüştür. Dolayısıyla incelemesiz patente dayalı koruma sona ermiş bulunmaktadır. Nitekim, Dairemizin 04.03.2013 tarih 3290/3951 sayılı kararı da bu yöndedir.

Davacı işbu davada önceki tarihli incelemeli patent başvurusuna dönüşen buluş sahipliğine dayalı olarak sonraki tarihte yapılan davalı başvurusunun kendisine ait buluşun taklidi olduğunu ileri sürdüğüne göre, HMK 33. maddesi uyarınca mahkemece hukuki nitelemenin 551 sayılı KHK 137. maddesine dayalı patent hakkına tecavüzün tespiti davası olarak nitelendirilerek uyuşmazlığın çözümü gerekir.

Bu durumda, davacının … nezdinde önceki tarihli 2010/7003 sayılı incelemeli patent başvurusu bulunduğu dikkate alınarak, uyuşmazlığın 551 sayılı KHK 78, 82, 136/son ve 137. maddeleri kapsamında ve tarafların başvurusu sonrası patent istemlerinde yapılan değişiklerin son hali de getirtilerek birbirlerinin aynı ya da farklı buluşlara ilişkin olup olmadıkları tartışılıp hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hükmün tesisi doğru görülmediğinden kararın temyiz eden davalı yararına bozulması gerekmiştir.

2) Bozma sebep ve şekline göre davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ:

Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek bulunmadığına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 12.04.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 Kaynak; Yargıtay