“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 20/11/2012
NUMARASI : 2009/8-2012/235
Taraflar arasında görülen davada Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 20/11/2012 tarih ve 2009/8-2012/235 sayılı kararın duruşmalı olarak incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş olup, duruşma için belirlenen 06/06/2014 günü hazır bulunan davacı vekili Av. R. A.. K.. ile davalı vekili Av. H.. M.. dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
İÇİNDEKİLER
Davacının İddia ve Görüşleri
Davacı vekili, müvekkili şirketin internet hizmetlerine bağlı olarak 23/05/2008 tarihinde başvurusu yapılan ve 15/09/2008 tarihinde satışa sunulan 2008/30511 tescil nolu ”TTNET V..” ibareli markasının bulunduğunu, davalının, müvekkili şirketin ürününe benzer bir ürün çıkardığını, müvekkili şirket uygulamalarını taklit ederek haksız kazanç sağlamayı amaçladığını, müvekkili şirket markasının logosu ile davalının piyasaya sürdüğü ürünün logosunda büyük benzerlik bulunduğunu, ürünün iltibasa yol açacak şekilde yansıtılmasının haksız rekabet ve marka hakkına tecavüz teşkil ettiğini, davalı tarafça ”öğrencilere PROTEIN de lazım” ifadesine yer verilerek müvekkilince sunulan hizmete ilave bir hizmet veriliyormuş izlenimi yaratıldığını, davalının piyasaya sürdüğü ürünün logosunda müvekkili markasının renk, grafik, tasarım ve konseptin aynen kullanıldığını, bu durumun tüketiciler nazarında iltibasa neden olacağını ileri sürerek, markaya tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, refi ve men’ine, davalının basılı evrak, broşür vs.’nin toplatılmasına, imha edilmesine, satışının durdurulmasına, reklam yayınlarının durdurulmasına, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 556 sayılı KHK’nin 66/c maddesi uyarınca 10.000,00 TL maddi tazminatın ve 50.000,00 TL manevi tazminatın faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, hükmün ilanına karar verilmesini talep etmiş, ıslahla maddi tazminat istemini 38.346,91 TL’ye çıkarmıştır.
Davalının İddia ve Görüşleri
Davalı vekili, müvekkili şirketin eğitim alanında faaliyet gösterip davacının ürünün satışa başladığı tarihten çok önce 02/07/2006 tarihinde satışa başladığını, ”DIGIPROTEIN” ibaresini 20/11/2008 tarih ve 2008/67337 başvuru no ile ”eğitim ve öğretim hizmetleri, dergi, kitap, gazete vb. yayımlama hizmetleri” konusunda marka olarak tescil ettirmek üzere TPE’ne müracaatta bulunduğunu, ”PROTEIN” ibaresinin kullanımının yasaklanamayacağını, davacının ”TTNET VİTAMİN” markası ile müvekkili şirkete ait ”öğrencilere PROTEIN de lazım” sloganı arasında benzerlik ve iltibas tehlikesi bulunmadığını, tarafların ürünlerin hitap ettiği tüketici kitlesinin farklı olduğunu, müvekkilinin sloganı ile “rekabeti” ifade ettiğini, davacının verdiği hizmet ile aynı hizmet konusunda bir başkasının da var olduğunu gösterdiğini, müvekkilinin karşılaştırmalı reklam yaptığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Yerel Mahkeme Kararı
Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına, davacının 23/05/2008 tarihinde başvurusunu yaptığı ”TTNET V..” markası ile davalının 2008/673.. nolu 20/11/2008 başvuru tarihli ”DIGIPROTEIN” markası arasında muhatap çevre nazarıyla ilişkilendirilme ve iltibas ihtimali bulunmadığı, ancak davalının hizmetlerinin tanıtımında kullandığı ”öğrencilere PROTEIN de lazım” sloganının, davacının markasıyla muhatap çevre olarak kabul edilen öğrenci ve öğretmenler tarafından 556 sayılı KHK’nın 9/1-b maddesine göre ”PROTEIN” ibaresinin reklam konseptindeki fon ve yazım şekli davacı markasındaki ”VİTAMİN” ile büyük benzerlik gösterdiğinden işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirilme ihtimali doğacağı, davalının reklamı bir karşılaştırmalı reklam olarak nitelendirilse dahi davacının sunduğu mal ve hizmetler ile ilgili olarak iltibasa sebebiyet verecek böyle bir reklamın hukuka uygunluğundan bahsedilemeyeceği, davacının ”TTNET V..” markası ve reklamında kullandığı şekil ve konseptin, TTK’nın 57/5 inci maddesi anlamında tanıtım vasıtası niteliğinde olduğu, davalının ”öğrencilere PROTEIN de lazım” şeklindeki reklam konsepti ve ”PROTEIN” ibaresinin yazım şeklinin, davacının bu tanıtım vasıtasıyla iltibas yarattığından haksız rekabet de teşkil edeceği, davalının markaya tecavüz ve haksız rekabet eylemi sabit olduğundan 556 sayılı KHK’nın 62/b, 66/c maddesi çerçevesinde bilirkişi heyetince belirlenen 38.346,91 TL maddi tazminat ile 556 sayılı KHK.’nin 62/b, TTK’nın 58, BK’nın 49. maddeleri uyarınca manevi tazminat istemi de yerinde olup, somut olayın özelliği ve hak ve nesafet kuralları gözetilerek 10.000,00 TL manevi tazminatın uygun olduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, davacıya ait ”TTNET V..” markasıyla davalının ”DIGIPROTEIN” markası arasında herhangi bir iltibas bulunmadığı, ancak davalının hizmetlerinin tanıtımında kullandığı ”öğrencilere PROTEİN de lazım” sloganının, davacının ”TTNET V..” markasıyla muhatap çevre olarak kabul edilen öğrenci ve öğretmenler tarafından 556 sayılı KHK’nın 9/1-b maddesine göre, işaret ile tescilli marka arasında ilişkilendirilme ihtimali nedeniyle karıştırılabileceği, davalının reklamında kullandığı sloganla ilgili rüçhan hakkında yararlanmadığı, böyle bir reklamın hukuka aykırı olduğunun, TTK’nın 57/5. maddesi anlamında haksız rekabet teşkil edeceğinin tespitine, men’ine, ıslah ile arttırılmış maddi tazminat talebinin kabulü ile 38.346,91 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, manevi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 10.000,00 TL’nin faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, karar kesinleştiğinde ilanına karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
Yargıtay Kararı
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, markaya yapılan tecavüz ile haksız rekabetin tespiti ve önlenmesi ile uğranılan maddi ve manevi zararın tazmini ile fer’i istemlere ilişkindir. Davacı maddi tazminat istemini 556 sayılı KHK’nın 66/c maddesine dayandırmış, buna göre, davalının dava konusu markayı bir lisans anlaşması ile hukuka uygun şekilde kullanması halinde ödemesi gereken lisans bedeline göre maddi tazminatın belirlenmesini istemiştir. Bu konuda emsal bir lisans anlaşması sunulamamış, ancak ticari ve organik bağ içinde olduğu dava dışı S.. Eğitim Bilgi Tek. A.Ş. tarafından davacıya kesilen 30.09.2008 tarihli “Vitamin Yazılım Lisansı” ibareli 38.346,91 TL bedelli fatura sunulmuştur. 18.10.2010 tarihli kök raporda, davacıya kesilen bu faturadan hareketle davalının da aynı şirketten lisans alması halinde bu bedeli ödemesi gerektiği sonucu çıkarılabileceğinden 556 sayılı KHK’nın 66/c. maddesi
uyarınca bu bedelin lisans bedeli olarak esas alınabileceği bildirilmiş ise de davalı vekili 28.12.2010 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde, davacı şirket ile dava dışı S.. Eğitim Bilgi Tek. AŞ’nin farklı tüzel kişilikler olduğunu, S.. Eğitim Bilgi Tek. AŞ’nin davacıya kestiği faturanın 556 sayılı KHK’nın 66/c. maddesi uyarınca yapılacak tazminat hesabında dikkate alınamayacağını bildirmiştir. Mahkemece itiraz üzerine alınan ek bilirkişi raporların da ise “S.. Eğitim Bilgi Tek. AŞ’nin davacıya kestiği fatura bedelinin haksız rekabet sonucu davalının elde etmesi mümkün görülen menfaat olarak değerlendirildiği ve bu nedenle tazminat hesabının 556 sayılı KHK’nın 66/c maddesine ya da TTK’nın haksız rekabet hükümlerine göre hesaplanması arasında fark bulunmadığı” bildirilmiş olup davalı vekili anılan bu rapora karşı da itiraz etmiştir. Davacı tarafın tazminat talebini KHK’nın 66/c maddesine dayandırması ve bu konuda bir lisans anlaşması sunamamış olması karşısında dava dışı S.. Eğitim Bilgi Tek. A.Ş’nin davacıya kestiği yazılım lisansı faturasına göre aralarında yazılım konusunda uzman bulunmayan bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan ve hükme esas alınan bilirkişi raporu bu yönüyle hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır.
Bu durumda 556 sayılı KHK’nın 66/c bendi uyarınca lisans bedeli hesaplanırken markanın ekonomik önemi, marka hakkı sahibinin cirosu ve elde ettiği kazancın yanında davalının cirosu, üretim ve satış kapasitesi, satabileceği ürün miktarı da nazara alınarak davalının ticari iş ve işlem hacmine uygun bir bedelin belirlenmesi gerekmektedir. Bu itibarla somut olayın özelliklerine, davacının ve davalının cirosuna, davalının üretim ve satış kapasitesine, davalının elde ettiği gelire göre ödemesi gerekli, hakkaniyete ve menfaatler dengesine uygun, makul bir miktarın lisans bedeli olarak tespiti ile hüküm altına alınması gerekirken, davalının bu konuda ileri sürdüğü itirazlar nazara alınmadan aralarında yazılım konusunda uzman bulunmayan bilirkişi heyeti tarafından hazırlanan ve somut olayın özelliklerine uygun düşmeyen bilirkişi raporuna itibar edilerek dava dışı S.. Eğitim Bilgi Tek. AŞ’nin davacıya kestiği fatura bedeli kadar maddi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bu yönden davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ:
Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine; (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, takdir olunan 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 06/06/2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
