ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, etkili bir yönetim sisteminin nasıl kurulabileceğini, dökümante edilebileceğini gösteren yönetim sistemidir. Birçok farklı tanımı bulunan kalite, TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi ‘nde “Amaca uygunluk ve kullanımda güvenlik” şeklinde tanımlanmıştır.

ISO-9001 Kalite Güvence Sistemi


Gerek Avrupa Birliği, gerekse EFTA (Avrupa Serbest Ticaret Birliği) üyesi ülkelerde, geçerli olan Ürün Sorumluluğu Yönergesi, üreticilerin kusursuzluğunu belgelemesi zorunluluğunu getirmektedir. Böylece ürün kalitesinden kaynaklanabilecek sorunlar Kalite Güvencesi Sistemi içerisinde başlangıçta önlenmektedir. TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi, etkili bir yönetim sisteminin nasıl kurulabileceğini, dokümante edilebileceğini ve sürdürebileceğini göz önüne sermektedir.

ISO 9001 KALİTE STANDARTLARI SERİSİ NEDİR?

TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi, tedarikçi işletmeler bunların müşterileri ve Belgelendirme Kuruluşlarının kullanımı için yayınlanmış, ISO 9001 Kalite Standartları Serisi’nin tam bir çevirisidir. Bu standartlar tedarikçi işletmelerin uygulayacakları kalite sistemlerinde ne gibi şartlar arandığını belirtir. Bunlar, sadece birkaç firmanın değil, Türk Sanayisini oluşturan tüm işletmelerin yerine getirebilecekleri ve ihtiyaç duyabilecekleri genel şartları içeren uygulanabilir standartlardır. TS-ISO 9001 Kalite standartlarının şartları, söz konusu işletmede çalışan işçi sayısına bağlı olmaksızın uygulanabilir. Bu standartlar, temel disiplinleri tanımlamakta, ürün veya hizmetlerin müşteri ihtiyaçlarını karşılamasını sağlayan prosedürleri belirtmektedir. TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi uygulamalarının yararı açıktır; maliyetlerinizin azalmasına yardımcı olarak, kaynaklarınızın verimli kullanımıyla kazancınızın artmasını sağlar. Kalite Sistemi uygulamakla kalitenin her aşamada oluşmasına güvence sağlamak öncelikle müşterilerinizi tatmin edecektir.

Etkin Patent, Kalite Yönetim Sistemleri danışmanları tarafından hazırlanan ISO NedirISO 9001 Toplam Kalite Yönetim Sistemi‘ nin kurulumu, ISO 9001 Kalite Danışmanlık hizmetlerini, Bilgi Güvenliği Yönetim SistemiCE Belgesi ve Hizmet Yeterlilik Belgesi danışmanlık ve belgelendirme ayrıntılarını inceleyebilirsiniz.

Kaliteyi Nasıl Tanımlıyoruz?


Kalitenin birçok tanımı yapılmıştır. TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi, amaca uygunluğa ve kullanımda güvenliğe yöneliktir. Birçok farklı tanımı bulunan kalite, TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi ‘nde “Amaca uygunluk ve kullanımda güvenlik” şeklinde tanımlanmıştır.

TOPLAM KALİTE YÖNETİM SİSTEMİ

TS-ISO 9001 : Kalite Yönetimi ve Kalite Güvencesi Sistem Standartları Seçim ve Kullanım Kılavuzu : TS-ISO 900l, 9002, 9003’de verilen 3 modelin kullanım kuralları bu standarda verilmektedir.

TS-ISO 900l : ISO 9001 Toplam Kalite Yönetim Sistemi, Tasarım/Geliştirme, Üretim, Tesis ve Hizmette Kalite Güvencesi Modeli; Bu standart, sözleşme özellikle tasarım gerektiriyorsa ve ürün şartları temel olarak performans terimleriyle belirtilmişse kullanılır.

TS-ISO 9002 : Kalite Sistemleri-Üretim ve Tesiste Kalite Güvencesi Modeli: Standarda, TS-ISO 9004’deki üretim aşamasından tesis aşamasına kadar tüm kalite sistemi elemanları vardır. TS-ISO 9003 : Kalite Sistemleri – Son Muayene ve Deneyler için Kalite Güvencesi Modeli; Bu modelde TS-ISO 9004’de yer alan kalite sistemi elemanlarının yalnızca yarısı öngörülmüş ve II. modelden daha esnek düşünülmüştür.  

TS-ISO 9004 : Kalite Yönetimi ve Kalite Sistemi Elemanları-Kılavuz: 
 

TS-ISO 9001 ve sistem standartlarında karşılıklı referans gösterilen kalite sistem elemanlarının her birinin irdelenmesini kapsamaktadır.

TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisinin Kullanım Amacı Nedir?

TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisi, kaliteye önem verdiğiniz ve kalite ihtiyaçlarını karşılayabileceğinizi müşterilerinize kanıtlayacak etkin bir kalite sistemini nasıl kurabileceğiniz, dökümante edebileceğiniz ve sürekliliğini sağlayabileceğiniz konusunda yol gösterir. Uluslararası alanda kabul görmüş olan bu standartlar, konuyla ilgili tarafların genel görünüşünü yansıtmaktadır. Standart, beklediğiniz kalite sistem modelini kolaylıkla ve verimlilikle uygulayabilmenizi sağlamak amacıyla konu bazında bazı bölümlere ayrılmıştır. TS-ISO 9001 Kalite Standartları serisinin kullanımı, işletmenizde yönetimin iyileşmesini, faaliyetlerin daha iyi planlanmasını, problemlerin daha hızlı çözülmesini, verimliliğin, kazancın ve saygınlığın artmasını sağlar.

Standarda göre, üretimin her aşamasında uygulayacağınız kayıt sistemi ile ürün ve prosesinizi geliştirebileceğiniz gibi ürün sorumluluğundan doğabilecek sorunlarla uğraşmaktan da kurtulabilirsiniz.

TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisini Kimler Kullanır?

İşletmeler, kalite sistemlerini oluştururken TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisini kullanabilirler. Müşteriler, satın alacakları mal veya hizmetlerinin, TS-ISO 9001 standardına göre kurulmuş bir kalite güvence sistemi ile üretilip üretilmediğinden emin olmak istediklerinde bu standartları kullanabilirler.

Belgelendirme kuruluşları, işletmelerin kalite güvencesi sistemlerinin değerlendirilmesini bu standartlarla yaparlar.

Kaliteyi Etkileyen Fonksiyonlardan Kim Sorumlu Olmalıdır?

Ticarette başarının önemli ön şartı, kalite ile ilgili firma politikası ve hedeflerinin belirlenmesidir. Tüm sistemlerde olduğu gibi TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisini de uygulayabilmek için iyi bir organizasyona ihtiyaç vardır. Kaliteyi etkileyen tüm işleri yöneten ve yürüten personelin sorumlulukları tanımlanmalı ve işlerin gerektiği şekilde gerçekleştirilmesini doğrulamak üzere eğitimli personel görevlendirilmelidir. Kalite sisteminin işleyişini izlemede, koordinasyonu sağlamak ve faaliyetlerin TS-ISO 9001 serisinden seçilen standart şartlarına uygun olarak yürütülmesini gerçekleştirmek gibi görevleri üstlenecek olan yönetici ise gerekli yetki ve yeteneğe sahip olmalıdır. Kalite sisteminin gözden geçirilmesi iç kalite tetkik sonuçlarının değerlendirilmesini de kapsamalıdır. Gözden geçirme için program oluşturulması, bunun sonuçlara ve edinilen tecrübeye göre düzenlenmesi gerekir. Kalite sisteminin gözden geçirilmesi, tüm seviyelerde yönetimin etkinliğini değerlendirir, yönetim amaç ve metotlarında istenen sonuçlara ulaşılmasını sağlar, karlılık ve müşteri tatminine önemli katkıda bulunur.

Kalite Sistemi Kurulmasında Neler Dikkate Alınmalıdır?

Kuruluşun yapısı, kaynaklar, sorumluluklar, prosedürler ve prosesler kaliteyi etkileyen önemli yönetim kararlarıdır. Asıl önemli olan, bunların, ilgili personelin anlayabileceği şekilde dokümante edilmeleri ve kalite sisteminin kaliteyi her düzeyde ve dengeli olarak kontrol edebileceği biçimde sürdürülmesidir.

Kalite sistemi, müşteri ile ilişkiler, üretim,satın alma, taşeron firma ile sözleşme yapılması, eğitim gibi diğer fonksiyonları da göz önüne alacak şekilde planlanmalı ve geliştirilmelidir. Kalite planlaması, kalite kontrol tekniklerinin güncelleştirme ihtiyacını belirlemeli, personel ve cihazların kalite planlarını yürütebilecek yeterlilikte olmalarını sağlamalı ve ilgili kalite kayıtlarını oluşturmalıdır.

Sözleşme şartları Nelerdir?

İşe başlamadan önce sözleşmenin gözden geçirilmesi gerekir. Sözleşme şartlarının tamlığı, kesinliği, sözleşme teklifine ya da talebine göre farklılığı ve şartları karşılayacak kaynakların varlığı açısından yapılacak bir gözden geçirme ile kuruluşunuzu korumuş olursunuz. Sözleşmenin gözden geçirilmesi, müşterinizin organizasyonu ile koordinasyon kurulmasını gerektirebilecek bir çalışmadır.

Hangi Tasarım Fonksiyonları kontrol Edilmelidir?

Uygun bir sıra izlenerek tasarım ve geliştirme planlaması fonksiyonlarının oluşturulmasına ve bunların kontrol edilmesine, yeterli kaynaklar sağlanarak uygun nitelikte elemanların görevlendirilmesine, farklı disiplinler ve organizasyonlar arasındaki ortak konuların denetlenmesine, tasarım girdi şartlarının ve şartlar/hesaplar açısından tasarım çıktısının dokümante edilmesine ihtiyaç vardır. Tasarım çıktılarının tasarım girdi şartlarına uygunluğunu doğrulamak ve tüm tasarım değişiklik ve düzeltmelerinin kontrolü amacıyla dokümante edilmiş olan prosedürleri yürütecek yetenekte personelin görevlendirilmesi gerekecektir. TS-ISO 9001’e uygun olarak ve tüm aşamalar göz önüne alınarak dikkatle planlanan ve dokümante edilen kontrol, üretim prosesinin en başından sonuna kadar aksamadan yürütülmesini ve ürünlerin güvenli bir kullanıma uygun şekilde tasarlanmasını sağlar.

DOKÜMANTASYON VE DEĞİŞİKLİKLERİN KONTROLÜ

Tüm ilgili dokümanların gerekli yerlerde bulunmasını ve doküman üzerindeki herhangi bir değişikliğin,o dokümanı oluşturan tarafından onaylanmasını sağlayacak koordineli bir sisteme ihtiyaç vardır. Sistem, sadece ürünün planlanması, tasarımı, ambalajlanması, üretimi ve muayenesi için gereken dokümanları değil aynı zamanda, fonksiyonların nasıl kontrol edildiğini, kimin kontrol ettiğini neyin, nerede, neden ve ne zaman kontrol edileceğini belirten yazılı prosedürleri de kapsar.

Satın Alınan Ürün veya Hizmetin Kontrolü Nasıl Yapılır?

Hiçbir konu, kalite bilincinde olan bir üreticiyi satın aldığı ürünün kusurlu çıkması kadar kızdırmaz. Tedarikçi konusunda en iyi seçimi yapabilmek için satın alınan ürün ve hizmetler, satın alma verileri, satın alınan ürünlerin muayene ve doğrulanması ve gerektiğinde tedarikçinin uyguladığı kalite sisteminin kontrolü yazılı prosedürlere göre yürütülmelidir.

Neden Ürün Tanımı ve İzlenebilirliği

Kalem veya parti esasına göre ürün tanımı, ürünlerin farklı olduğu, ancak farkın belirgin olmadığı durumlarda ve ürünler müşterilere göre değiştiğinde önemli koruma sağlar.Uygunluğu kanıtlanmadan üretime alınan girdi ürünler, tanımlamaların çok gerekli olduğu başka bir konudur. Tanımlama, güvenlik, yasa veya diğer nedenlerle, istendiğinde, dokümante edilmiş ürün tanımlama, müşteriye sevk edilen uygun olmayan veya riskli ürünün izlenebilmesine ve geri alınmasına imkan sağlar.

İmalat İşlemlerinde Hangi Kontroller Gereklidir?

Yazılı iş talimatlarının da içinde bulunduğu tüm imalat işlemleri, kontrol edilebilir şartlar altında yürütülmelidir. Fabrikada, disiplinli kontrol esastır. Herhangi bir işlem veya proses, kontrol prosedürlerinin dışında bırakıldığı ya da gözden kaçırıldığında sonuç, standartların veya müşteri isteklerinin altında ürünler olabilir.

İyi hazırlanmış iş talimatları, karışıklığı ortadan kaldırır. Bu belgeler, hangi işlerin yapılması ya da hangi hizmetlerin verilmesi gerektiğini göstermenin, alt kademelere yetki ve sorumluluk devretmenin araçlarıdırlar. Müşteri tarafından belirlenen şartlar yalın bir biçimde fakat yeterince ayrıntılı olarak yazıya dökülmeli ve böylelikle, işin ne şekilde yapılacağı, işçilik kriterleri ve talep edilen kalite düzeyi açıkça ortaya konmalıdır.

Prosedürler ve iş talimatları imalat, montaj ve tesis işlerinin her aşamasını kapsamalıdır. TS-ISO 900l Kalite Standartları Serisi, söz konusu iş talimatlarının neleri içermesi gerektiğini ortaya koyarken dövme ve ısıl işlem gibi özel proseslerin kontrolüne özel bir önem verir. Uygulanan imalat işlemlerinin firmanıza maliyeti yüksek olabilir; TS-ISO 9001 Kalite Standartları Serisinin getirdiği düzen, bu türden pahalı hata olasılığını ortadan kaldıracak şekilde tasarlanmıştır.

MUAYENE VE DENEYLER

Muayene ve deneyler, girdi ürünlerde imalat boyunca proses kontrol için ya da kalite özelliklerinin sağlandığından emin olmak amacıyla ve son ürün aşamasında, belirlenmiş tüm kabul ve imalat içi muayene ve deneylerin gerçekleştirildiğini ve istenen uygunluk kanıtlarının tanımlandığını doğrulamak için yapılır.

Girdi muayene prosedürlerinin, girdi ürünlerle birlikte teslim edilen ve uygunluğu kanıtlayan belgeleri de göz önüne alması gerekir. Tüm prosedürler, teknikleri, personeli, deney cihazlarının doğruluğunu ve amaca uygunluğunu ve kaydedilecek verilerin türünü, tamlığını ve doğruluğunu dikkate almalıdır.

Muayene, Ölçme ve Deney Cihazlarında Ne Gibi Kontroller Gereklidir?

Tedarikçiler, ürünlerinin gerek müşteri gerekse kendileri tarafından belirlenen şartları karşıladığını kanıtlamak istediklerinde, muayene, ölçme ve deney cihazlarına sahip olmalı, bunların kontrol, kalibrasyon ve bakımını sağlamalıdır.

Cihazın kalibrasyon durumunun ulusal düzeyde kabul gören ölçüm standartlarına göre izlenebilir olması cihazın duyarlılığı ile ürün ölçme yeterliliği arasında belli bir uyum bulunması açısından önemlidir. Bu açıdan cihazların kontrolüne ilişkin prosedür ve kayıtlar, aranılan şartlardandır.

Üretim Projesi İçerisinde Ürünün Muayene Durumu Ne Demektir?

 
Tedarikçiler, imalatın her aşamasında, muayene durumunu gösterecek .bir sistem oluşturulmalıdır.

 Ürünün;

 muayene edilmediğini,

 muayene edilerek onaylandığını,

 muayene edilerek reddedildiğini,

her an ve hızlı bir şekilde gösterebilecek yazılı kontrol prosedürleri gereklidir. Prosedürler, sonraki işlemlere, montaja ve dağıtıma izin verme sorumluluğunu taşıyan muayene yetkisine ilişkin kayıtların gerçekleşmesini sağlamalıdır.

UYGUN OLMAYAN ÜRÜNLER İÇİN KONTROLLER

Uygun olmayan tüm ürünlerin yetkisiz kullanım ve sevkiyatını ya da uygun bulunan ürünlerle karıştırılmasını önlemek için açık bir şekilde tanımlanması gerekir. Ürün tanımı, miktarı, yapısı ve uygunsuzluk derecesi, gözden geçirme yetkisi, elden çıkarma kararı ve elden çıkarmanın ne şekilde gerçekleşeceği gibi konuların kayıtlanmasını sağlayacak dokümanlar düzenlenmelidir. Düzeltici faaliyet ve kayıtlar için kopyaların dağıtımı yapılmalıdır.

Kusur Nedenleri Nasıl Düzeltilebilir?

Kalite sisteminiz için ivedi ve etkili düzeltici faaliyet, temel bir gereksinmedir. Uygun olmayan ürünün ayıklanmasıyla yetinmeyip bunun nedenini bularak tanımlamak gerekir. Doğru olmayan çalışma yöntemlerinin seçilmesi ya da çalışma talimatlarına uymakta başarı sağlanamaması, genellikle karşılaşılan kusur nedenlerini oluşturur. Diğerleri ise kötü tasarım ve kusurlu şartnamelerdir. Hatalar ortaya çıkarıldığında, yetersiz tasarım, şartname ve çalışma yöntemleri değiştirilmelidir ve böylece kusurun bir daha meydana gelmesi önlenmelidir. Kalite kontrolünün kapsamı, taşeronunuzun sağladığı hizmetler, parçalar, malzemeler ve ürünlere kadar uzanır.

Ürün Kalitesi Korumak İçin Hangi Prosedürler Gereklidir?

Malzemenin, yarı mamullerin ve işlenmiş kalemlerin taşınması ve depolanması, kalite sisteminin önemli bir bölümünü oluşturur. Çalışma talimatları ve prosedürler, proses sırasında ürünün taşınma ve korunma yollarını belirlemeli ve ürünün fabrika içindeki hareketi süresince, kalitesi belli olmayan yada eşdeğer kalitede olmayan benzer ürünlerle karışmamasını, bozulmaya uğramamasını, hassas parçaların korunmasını ve ürünün tüm muayene ve işlemlerden geçmesini sağlamalıdır. Özellikle kaynağına kadar izlenmesi gerektiğinde, ürünün doğru bir şekilde tanımlanması, ürün kalitesinin korunması açısından önem taşır.

Hangi Kayıtlar Gereklidir?

Kayıtlar,müşterinizin aradığı kalite şartlarını karşıladığınızı gösteren objektif kanıtlardır ve kalite güvencesi sistemindeki tetkik raporları, muayene ve deney sonuçları, deney ve ölçü aletlerinin kalibrasyonu, onaylar, şartlı izin ve düzeltici faaliyet gibi verileri kapsamalıdır. Kayıtları kolayca elde etmenin hayati bir önem taşıdığı düşünülerek etkili bir dosyalama ve erişme sistemi oluşturulmalıdır.

TOPLAM KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ

TOPLAM KALİTE YÖNETİM SİSTEMİNİN İŞLEYİŞİ


Yönetim, iç kalite tetkik sonuçlarını değerlendirme yoluyla, sistemin genel işleyişini izler. Bu tetkikler, kalite faaliyetlerinin planlandığı şekilde gerçekleştirildiğini doğrulamak üzere dokümanlaştırılmış bir prosedüre göre yapılmalıdır. Tetkikler, muhtemel tehlike noktalarını ortaya koyar, savurganlığı önler ve sorumlu personel tarafından uygulanan düzeltici faaliyetlerin etkinliğini doğrular.

Eğitime İhtiyaç Var mıdır?

İşinizin, istediğiniz şekilde ve kalite sisteminizin gerektirdiği doğrultuda yürütülebilmesi için personelin ve iş gücünün uygun bir eğitimden geçirilmesinin önemi açıktır.

Bu bakımdan beceri kazanılması gereken işleri belirlemeli ve bu konularda ihtiyaç duyulan eğitimi sağlamalısınız. Gerektiğinde kuruluş için yapılacak ya da kuruluş dışından yetkililere yaptırılacak sınav veya belgelendirme aracılığı ile yeterliliklerin belirlenmesi yoluna başvurulmalıdır. Eğitim ve başarı kayıtları tutulmalıdır.  

Servis Konusunda Ne Yapmalıdır?

 Servis uygulamaları, tedarikçiler, dağıtımcılar ve kullanıcılar arasında büyük farklılıklar gösterir. Servisin, sözleşme gereği normal olarak sağlandığı ya da öngörüldüğü durumlarda, tedarikçi firmaların, servis kalitesini kontrol edecek ve doğrulamasını yapacak prosedürler oluşturması gerekir.

İstatiksel Prosedürler Neleri Kapsar?

 İstatistiksel prosedürler, proses kapasitesini oluşturma yolunu, partileri tanımlamayı ve karakteristikleri sınıflandırmayı, ayrıca numune alma yöntemi ile kabul veya red esasları muayene derecesinin belirlenmesi ve reddedilen partilerin ayrılarak elenmesi konularındaki kuralları kapsamalıdır.